30 mei 2025
Feit of fabel: hoe duurzaam zijn wasstrips nu écht?
- Greenwashing
- Plastics
- Chemicaliën
De Stanley Cup Tiktok-hype
Hé COSH! community, laten we de virale Stanley Cup hype op TikTok eens onder de loep nemen. Een treffend voorbeeld van hoe een digitale hype winkelwagentjes in een stroomversnelling brengt. Sociale mediaplatforms hebben de interactie tussen merk en consument ingrijpend veranderd, ze bieden een constante beschikbaarheid en betrokkenheid, 24 uur per dag, 7 dagen per week. Deze online vitrines verkleinen de afstand tussen klant en product op een directe, dynamische en toegankelijke manier. Zo is er een unieke, rechtstreekse band tussen merken en hun volgers ontstaan, cruciaal voor de huidige markt. Maar let op: de razendsnelle virale trends dreigt bewust consumeren te overspoelen met een vloedgolf van impulsieve aankopen, FOMO en dopamine-overload.
Het sociale media effect: Shop je of word je geshopt?
Wereldwijd werden TikTok-feeds overspoeld met Stanley Cups, en de strijd om een limited edition tumbler in Target-winkels barstte los – binnen no-time uitverkocht. Die video’s? Meer dan 20 miljoen keer bekeken. De hashtag #StanleyTumbler? Over de miljard views. . En dat maakte het wanhopig verlangen naar zo’n eigen tumbler gigantisch.
Dat is de kracht van sociale media – kijkers worden razendsnel kopers.
GlobalWebIndex onthult dat meer dan de helft van de sociale media gebruikers platforms inzet voor productonderzoek, en dat een overweldigende 71% sneller tot aankoop overgaat na aanbevelingen op sociale netwerken. De drijfveer? Een zoektocht naar verbinding en samenhorigheid, zelfs als dat inhoudt dat je meegaat in de hype van een simpele drankbus. Wat ‘noodzakelijk’ is, wordt steeds meer een kwestie van perspectief.
De vergankelijkheid van sociale media content en de constante jacht op het nieuwe maken dat #watertok alweer de volgende sensatie voedt.
De ironie! De keuze voor een roestvrijstalen waterfles om het plasticverbruik te verminderen is een nieuwe vluchtige trend geworden, die de oorspronkelijke motivatie voor duurzaam watergebruik tenietdoet.
De massa achterna
Virale trends creëren vaak een domino-effect. Ze stimuleren ons om mee te doen als we anderen geld zien uitgeven. Forbes meldt dat maar liefst 80% van de consumenten hun aankoopbeslissingen baseert op aanbevelingen van vrienden op sociale media. Maar laten we, voordat we die creditcard tevoorschijn halen, even stilstaan en die FOMO in toom houden – hebben we dat nieuwe paar sneakers echt nodig, of kunnen we de sneakers die ons al door onze beste en slechtste dagen heen helpen, wat liefde geven?
Het algoritme
Onze activiteiten op sociale media worden nauwlettend in de gaten gehouden. De algoritmes volgen onze kliks en views, die onze feeds optimaliseren en aanpassen, waardoor een subtiel maar ingenieus marketing canvas ontstaat dat is afgestemd op onze interesses en verlangens, terwijl het zich voedt met minuscule gedragingen zoals pauzeren. Die 5 seconden die je langer over een post hebt gedaan, worden omgezet in je volgende aanvulling op je verlanglijstje. “Hoe meer je laat zien wat je leuk vindt, hoe beter het algoritme wordt (en) hoe groter de kans dat je impulsief iets koopt.” (USA Today)
Platforms zoals TikTok en Instagram combineren entertainment en commercie op een slimme manier. TikTok prijst op zijn website trots zijn vermogen om een ‘oneindige lus’ te creëren van emotie-gedreven gebruikersinteracties die leiden tot continue aankopen en meer uitgaven. Dit wordt door hen gezien als een successtrategie voor de detailhandel, maar het kan ook worden gezien als een cyclus van impulsieve aankopen die vaak onnodig en onhoudbaar zijn.
Terwijl TikTok beweert “gebruikers op te beuren door de kracht van positieve gevoelens, die een significante impact hebben op hun aankopen en relaties met merken”, spreekt Instagram over “het veranderen van gemeenschappen in klanten”. Het tijdperk van de sociale media is al lang verschoven naar het tijdperk van digitale consumptie. Sociale media blijven weliswaar een krachtig instrument voor het verkrijgen van waardevolle informatie en voor het onderhouden van betekenisvolle interacties, maar ze hebben ook de weg geopend naar onopgemerkte consumptie, gedreven door reclamebudgetten en emotionele impulsen.
Onze verlangens zijn slechts een klik verwijderd; deze illusie heeft een generatie gedesillusioneerd. Het Journal of Social and Clinical Psychology publiceerde in 2018 een baanbrekend onderzoek getiteld “No More FOMO: Limiting Social Media Decreases Loneliness and Depression.” Uit deze studie bleek dat het beperken van sociale media gebruik samenhangt met lagere niveaus van depressie en eenzaamheid.
Bewust besteden: Bespaar geld, stress en slaaptekort
Think Before You Swipe
De razendsnelle digitale wereld heeft de opkomst van online winkelen onze manier van aankoopbeslissingen nemen drastisch veranderd. De ‘swipe to buy’-functie heeft winkelen zo gemakkelijk gemaakt als een vingerknip, maar het is tijd om stil te staan bij de prijs die we betalen voor dit gemak.
Een bewuste benadering van winkelen is te vergelijken met het kiezen voor tijdloze elegantie boven voorbijgaande modetrends. Het gaat om het maken van doordachte keuzes die echt in lijn zijn met het welzijn van de planeet en de maatschappij en niet alleen om het verminderen van onnodige uitgaven. Het is cruciaal dat we meer bewust worden van onze consumptiepatronen en hun impact op ons persoonlijke leven en het milieu. Kies voor aankopen die langer blijven hangen dan je volgende post op sociale media.
Budgetteren: je financiële kompas
Het instellen van grenzen is essentieel, niet alleen voor je datagebruik, maar ook voor je uitgaven. TikTok, Instagram, Twitter, Facebook en YouTube hebben ervoor gezorgd dat je binnen enkele minuten moeiteloos geld kunt uitgeven.
“Consumenten kunnen vanuit hun luie zetel over de hele wereld winkelen, met de luxe van 24/7 onbeperkte toegang,” wat het aankoopproces zowel moeiteloos als onpersoonlijk maakt. Na het invoeren van creditcardgegevens, vaak met de optie om deze voor toekomstige transacties te bewaren, volstaat een simpele klik op een knop voor een aankoop.
Materialisme vaak wordt verheerlijkt in zorgvuldig geënsceneerde foto’s en video’s, ontstaat er een krachtige mix van negatieve emoties zoals afgunst, eenzaamheid, depressie en verlangen.Recent onderzoek toont aan dat ‘materialisme’ een van de belangrijkste drijfveren is voor dwangmatig koopgedrag. Versterkt door de veelheid aan sociale mediakanalen en geloofwaardige productbeoordelingen van ‘echte mensen’ en influencers, neemt de kans op een hoge creditcardrekening aanzienlijk toe. Ditzelfde onderzoek wijst uit dat het gebruik van sociale media direct in verband staat met online aankopen en impulsief koopgedrag.
Sociale media influencers & merken: dragers van verantwoordelijkheid
De wisselwerking tussen influencers en merken is uitgegroeid tot een krachtige factor die het marktlandschap bepaalt. Influencers doen precies wat hun naam impliceert: ze beïnvloeden het gedrag, waarbij een aanzienlijk deel gericht is op het stimuleren van consumentisme. Een match made in heaven voor merken: partnerships met influencers zijn bewezen effectief in het verhogen van de verkoop. Zo heeft 47% van de Britse volwassenen en 45% van de Duitse jongeren tussen 16 en 34 jaar producten gekocht die gepromoot werden door een social media-persoonlijkheid.
Celebrity endorsements kunnen kritiekloos bijdragen aan greenwashing en impulsieve consumptie, zoals bij de zeer bekritiseerde samenwerking van Kourtney Kardashian met fast fashion-gigant Boohoo. Anderzijds kunnen ze ook een meer genuanceerde benadering van consumentisme en productkeuzes bevorderen. Deze beroemdheden hebben een enorme invloed op consumentengedrag en het bepalen van trends. Er is een groeiende vraag naar gewetensvolle en verantwoordelijke beïnvloeding, waarbij endorsements verder gaan dan alleen promotie en bijdragen aan een nieuwe vorm van verantwoord consumentengedrag.
Keuzes buiten de digitale wereld
De allure van gemak, sociale verbinding en trends op sociale media oefenen een sterke invloed uit. Nu kijkers steeds vaker veranderen in consumenten, is de impact en macht van deze platforms niet te ontkennen. Met deze grote macht komt echter ook een grote verantwoordelijkheid. De realiteit van vluchtige hashtags die nieuwe sensaties en verlangens creëren, zoals duidelijk werd in het bizarre geval van de Stanley Cups, stelt ons voor nieuwe uitdagingen op het gebied van bewust consumeren.
Deze ontwikkelingen benadrukken dat de echte impact van onze keuzes en de gevolgen van onze behoefte aan onmiddellijke bevrediging veel verder strekken dan de digitale wereld.
We worden uitgedaagd om niet alleen te kijken naar onmiddellijke bevrediging, maar ook naar de langdurige gevolgen van onze acties.
In een tijdperk waarin de fysieke en digitale werelden steeds meer in elkaar overlopen, wordt het begrijpen van de ware aard van onze keuzes complexer.
We worden uitgedaagd om niet alleen te kijken naar onmiddellijke bevrediging, maar ook naar de langdurige gevolgen van onze acties, zowel in onze eigen levens als in de wereld om ons heen.
