16 november 2023
Van Black naar Green Friday: Hoe Belgische en Nederlandse winkels deze dag herdefiniëren
- Lifestyle
- Reductie
Hennep wordt in de duurzame mode-industrie vaak geprezen als een zeer duurzame en milieuvriendelijk vezel. De stof duikt dan ook steeds vaker op in de zomercollecties van verschillende ecologische kledingmerken. Dat is geen verrassing, want de stof is luchtig en dus ideaal voor zomerse tops en hemden. Hoog tijd dus om de milieu-impact van hennep, vonden we bij COSH!
Wat zijn de voordelen van hennep voor het milieu?
In een vorig artikel vertelden we jou al meer over de hennepplant en de productie van hennep als textiel. In dit artikel zetten we graag de voor- en nadelen van hennep op het milieu voor jou op een rijtje.
1. Weinig plagen/ziektes dus minder pesticiden nodig
Hennep is een teelt die weinig ziekten en plagen kent. Mits een snelle gewas opkomst en hoge plantdichtheid, wordt onkruid snel onderdrukt. Bij inzaai dient men er voornamelijk op te letten dat het zaad voldoende bedekt wordt om vogelschade te mijden.
2. Broeikasgassen en CO2 opslag in de bodem
Hennep is een CO2 negatief materiaal, het slaat meer CO2 op dan het uitstoot. Voor de productie zijn weinig pesticiden en onkruidbestrijdingsmiddelen nodig en het geeft weinig giftige stoffen af aan de bodem en het bredere ecosysteem. Het verbetert ook nog eens de bodemkwaliteit. Nadeel is dat hennepproductie meer stikstof nodig heeft dan katoenproductie. Het verbetert wel de bodemstructuur (Snauwart en Ghekiere, 2011).
3. Weinig water en land nodig
Volgens de Higg Index, een databank die de milieu-impact berekent van materialen, is er 4,23 Liter H2O nodig voor het produceren van hennep en 57,1 Liter H2O voor dezelfde hoeveelheid katoen. Dat terwijl er bijna de helft minder land nodig is om die kilo hennep te kweken omdat de planten zo dicht op elkaar groeien. Per ha levert hennep 1200 – 2000 kilo vezels op terwijl dat voor katoen 300‑1100 kilo is.
4. Kan groeien in verschillende klimaten
Hennep kan bovendien groeien in zowel warme als koude klimaten en omdat de plant ook goed gedijt in droge gebieden, waar andere gewassen moeilijk groeien, kan het beschouwd worden als een robuuste, alternatieve teelt in het kader van klimaatverandering.
5. Hennep is biologisch afbreekbaar
Op vlak van circulariteit is het fijn dat hennep biologisch afbreekbaar is, qua recyclage ligt het moeilijker. Wanneer hennep is gemengd met bijvoorbeeld katoen om een zachtere stof te krijgen, zijn de textielvezels moeilijk te scheiden en recycleren.
De minder milieuvriendelijke kant van hennep
Meer fossiele brandstoffen nodig
Helaas is er ook één nadeel aan de productie van hennep. Het gebruik van fossiele brandstoffen en het energieverbruik van hennep liggen dan weer aanzienlijk hoger bij hennep dan bij katoen. Dat komt doordat het produceren van bastvezels relatief kostelijk is en het spinnen een energie-intensief proces is. In eerste instantie zijn de vezels die uit hennep worden geëxtraheerd grof, om ze zacht te maken is daarom een vaak energie-vergend proces nodig.
Gelukkig is hennep is een enorm sterke en duurzame stof omdat het resistent is tegen meeldauw, schimmel, ongedierte zoals motten en zelfs ultraviolet licht. Hennep wordt zachter bij elke wasbeurt en de vezels breken daarbij niet af, zelfs niet na tientallen wasbeurten. Als je een product van hennep koopt, gaat het dus lang mee. Hierdoor weegt het nadeel van het energieverbruik op tegen de voordelen die de stof biedt.
Hoe kan je écht duurzame en ethisch verantwoorde hennep herkennen?
Biologisch hennep: welke certificaten zijn er?
Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen bij hennepteelt is beperkt waardoor het gewas ook zeer geschikt is voor biologische teelt. Er is geen verschil in vezelkwaliteit tussen biologische en niet-biologische hennep.
De eisen voor biologische natuurvezel teelt zijn vastgelegd Europese regels. Bij de teelt mogen geen synthetische gewasbeschermingsmiddelen, genetisch gemodificeerde organismen en kunstmest gebruikt worden. Door de EU biologisch gekeurde hennep is te herkennen aan een (groen) logo in de vorm van een blad. Het belangrijkste certificaat voor biologische hennep om alert op te zijn is het Global Organic Textile Standard (GOTS). Het GOTS stelt milieu eisen voor de verwerking van de vezel tot kledingstuk en houdt ook rekening met de arbeidsomstandigheden en eerlijk loon in de productiefase.
Kan hennep voor textiel ook in Europa geteeld worden?
Hennep behoort tot een andere plantenfamilie dan vlas en andere veelvoorkomende landbouwgewassen. Daardoor past het ideaal in de teeltrotatie van Vlaamse bedrijven en draagt het bij aan de uitbreiding van de noodzakelijke gewas diversiteit. HOGENT onderzocht in ‘Eigen kweek’ (2020) hoe de vezelkwaliteit van hennep aangestuurd kan worden voor hoogwaardige textieltoepassingen. Naar hennepteelt voor textieltoepassingen is veel vraag in Vlaanderen bij de vlas verwerkende industrie zoals in de weverij sector. Zij zijn geïnteresseerd in de lokaal geteelde kwalitatieve hennepvezel, gelijkend aan de lokale vlasvezel.
Aan het eind van het onderzoek kwamen er een aantal aanbevelingen uit. Vezelhennep in zomerteelt lijkt volgens dat onderzoek veelbelovend in het kader van klimaatverandering. Hennep als winterteelt leverde weinig stengelmassa op. Ook wordt gezegd dat veldroten en mechanische vezel extractie op vlaszwingellijn een volwaardige vezel opbrengst en ‑kwaliteit opleveren. Daarom bevelen ze die methode aan om op korte termijn een lokale hennep-voor-textiel keten te realiseren. Alexandra De Raeve coordineerde het onderzoek ‘Eigen kweek’ en zegt dat de grootste uitdagingen op dit moment zitten in het optimaliseren van het rotingsproces en het verspinnen van de korte vezelfractie tot fijne garens.
”Deze korte vezels zouden dan een geschikt alternatief kunnen zijn voor het nu sterk milieubelastende katoen en op die manier een grote impact hebben op het verduurzamen van de kledingsector waar de meerderheid van de gebruikte vezels nog altijd katoen is.” Voor de verwerking van de lange vezels zijn grote investeringen in hennepspinnerijen gepland in Noord-Frankrijk. De Raeve: “Lokaal geteelde vezels zijn geen garantie op lokaal geproduceerde kledij, maar het is een stap in de goede richting. Confectie blijft arbeidsintensief en dus duur in België. Veel zal afhangen van de consument.”
Nieuwe innovaties voor duurzame productie van textiel
Voor de duurzame productie van textiel uit hennep zijn een aantal nieuwe innovaties op de markt. Circular Systems Agraloop Bio-refinery is BioFibre™ aan het ontwikkelen waarbij vezels worden gemaakt van voedselgewas resten. Oliezaadhennep is één van de grondstoffen die voor deze vezels kan worden gebruikt.
De 9Fiber patented solution™ zet afvalmateriaal van cannabis en industriële hennep om in bruikbare bastvezels voor gebruik in een verschillende producten, waaronder vezels voor de textielindustrie.
Eko-Terre gelanceerd door Logistik Unicorp, kondigde aan dat ze een lijn textielvezels en stoffen zal introduceren met hennep als basis. Het hoofddoel hiervan is om hennepstro te verwerken tot vezels samen met conventionele en biologische telers in Canada en de Verenigde Staten.
TS Designs, een t‑shirt bedrijf uit de VS wil een volledige transparante en traceerbare hennep toeleveringsketen creëren in de VS voor hennep verwerking voor textiel.
Er zijn dus inmiddels veel goede initiatieven die in hun beginschoenen staan. Deze moedigen we bij COSH! zeker aan.
Hennep: dé oplossing voor een duurzamere kledingindustrie?
Hennep kan zeker een oplossing zijn die leidt tot een duurzamere kledingindustrie. De hennep plant groeit snel, levert veel vezels op en heeft weinig land, water en pesticiden nodig. Met het oog op de klimaatverandering betekent dit dat de plant op veel plaatsen ter wereld kan groeien en dat de plant een kleine impact heeft op het milieu door het lage watergebruik en de kleine hoeveelheid gifstoffen die nodig zijn. Hennep zou een goed alternatief voor katoen kunnen zijn (of op zijn minst een aanvulling daarop) wanneer het op grote schaal wordt geproduceerd. Dan zullen de prijzen van hennep ook direct dalen.
Onder wat voor (on)ethische werkomstandigheden henneptextiel wordt geproduceerd is grotendeels onbekend, veel hennep die nu in kleding wordt verwerkt, komt uit China. De lokale teelt van hennep kan hiervoor een oplossing zijn. Meer over de productie van hennep lees je hier.
Wil je graag duurzame kleding ontdekken van onder andere hennep? Neem dan zeker een kijkje op onze shoppinggids en ontdek duurzame kleding in jouw stijl en binnen jouw budget, bij jou in de buurt!
Lees ook:
Welke impact heeft katoen op mens en milieu?
