Weet jij wat er gebeurt met jouw tweedehands textiel?

Doorheen de volledige weg die kleding aflegt, merken we een groot afvalprobleem. Van de ontwerper tot de consument gaan er veel waardevolle stoffen verloren. Door de opkomst van fast fashion kopen we steeds meer kleding van lagere kwaliteit maar gooien we ook sneller kleding weg. Als we naar een duurzame mode-industrie willen gaan, moet de hoeveelheid textielafval afnemen en moeten stoffen zo lang mogelijk in de kringloop gehouden worden. Wil jij meer weten over de gevolgen van kledingafval? Lees dan zeker verder!

We consumeren meer en gooien sneller kleding weg

In België werd met het onderzoek van Internationaal verhuisbedrijf Movinga duidelijk dat we onze kledingkast niet zo goed meer kunnen inschatten. We dachten dat we 74% van onze kleerkast in het laatste jaar hadden gedragen. In realiteit was dat maar 12%. Onderzoek van Greenpeace in 2016 toonde aan dat de gemiddelde persoon 60 procent meer kledingstukken koopt en ze maar de helft zo lang houdt als 15 jaar geleden.

Volgens een Europees rapport, waar ook OVAM aan meewerkte, kwam naar voor dat elke Europeaan per jaar gemiddeld 26 kg aan kleding, schoeisel en huishoudelijk textiel koopt. De manier waarop we met kleding omgaan is dus razendsnel veranderd en ons consumptiegedrag is niet afgestemd op wat we daadwerkelijk nodig hebben om ons te kleden.

Gemiddeld gooien we als Belgen (huishouden en bedrijven) 14,8 kg kleding weg per jaar . In 2018 werd er 53.643 ton consumenten textielafval verzameld in Vlaanderen. Dit is een stijging van 10% in vergelijking met 2013, toen gooiden we nog maar 7,79 kg/inwoner textiel afval weg en de curve blijft stijgen. Deze tabel geeft een goede weergave van de stijging doorheen de jaren.

Veel textielafval bereikt de consument niet

Natuurlijk is niet al het kledingafval afkomstig van consumenten. Ook tijdens de productie van kleding gaat al veel textiel verloren. Dit noemen we pre-consumer textielafval. Wist je dat er al gemiddeld 15 – 20% van het textiel verloren bij het snijden van de stof? Ook merken kunnen dus hun steentje bijdragen door zoveel mogelijk textieloverschotten te vermijden. Dat kunnen ze doen door een slimme keuzes te maken tijden het ontwerpproces of bijvoorbeeld gebruik te maken van stofoverschotten van andere producties. Op COSH! ontdek je verschillende circulaire ontwerpers en merken die werken met gerecupereerde stoffen!

WAT DOEN WINKELS MET KLEDING DIE ZE NIET VERKOPEN?

Ook winkels kampen met een probleem. Want wat moeten ze doen met de kleding die ze niet verkopen? Vroeger was het voor retailers in België goedkoper niet verkochte kleding gewoon weg te gooien. Gelukkig is dit sinds 2019 niet meer het geval. Retailers moeten sindsdien geen BTW meer betalen op de stuks die ze weggeven aan goede doelen. Er kan wel enkel geschonken worden aan erkende lokale of bovenlokale besturen. Dit geldt dus niet voor goede doelen in het Globale Zuiden. Het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen, zelf ook vragende partij voor een dergelijke regeling, is alvast positief. Volgens hen wordt er sinds de regel is ingevoerd, minder kleding vernietigd.

Online aankopen retourneren, een goed idee?

Online shoppen is alom tegenwoordig en daar heeft COVID-19 alleen maar toe bijgedragen. Ook het retourneren van online gekochte kleding zorgt voor een gigantische hoeveelheid afval. De Nederlandse documentaire “op volle retouren” legt de problematiek heel goed uit. Online bestellen is zo makkelijk, met enkele klikken bestel je tientallen nieuwe kledingstukken. Vaak heb je de bestelling enkele dagen later al in huis en als het niet past, stuur je het gratis terug. De documentaire leert ons dat maar liefst 13% van alle bestellingen geretourneerd wordt.

Het proces klinkt je vast niet onbekend, maar weet je ook wat er gebeurt met de kleding nadat je ze terugstuurt? Helaas is het goedkoper de bestellingen te verbranden dan ze weer in te pakken… Het uitpakken, verluchten, schoonmaken, strijken en herinpakken zorgt voor een grote kost en levert dus verlies op.

Een van de ‘oplossingen’ zijn fulfillment centers. Deze centra brengen de kleding weer in verkoopbare staat voor webwinkels. Hierdoor wordt toch nog een deel van de kleding gered uit de afvalbak, maar een structurele oplossing is het niet. Daarnaast worden de afgedankte producten waar bedrijven na retour niets meer mee kunnen doen, ook in bulk opgekocht door opkopers die deze wereldwijd exporteren.

STEUN LOKALE HANDELAARS EN VERMIJD MISKOPEN

De online praktijken van grote ketens zetten bovendien een grote druk op kleine en lokale handelaars waarvan men verwacht dat ze dezelfde gratis service aanbieden. Bij COSH! moedigen we je daarom aan om te kopen bij een fysieke handelaar. Zo geniet je van een persoonlijke service en kan je de kleding op voorhand passen. Bovendien vermijd je zo ook miskopen en onnodige transporten!

De export van Westerse kleding treft de lokale textielindustrie in het Globale Zuiden

Bijna de helft van de Belgische gebruikte kleding die we exporteren sturen we naar Afrika. Een enorme hoeveelheid textiel wordt wereldwijd verscheept, ook vanuit België. In 2017 bedroeg de export van tweedehandskledij maar liefst 4,6 miljard dollar. Een winstgevende business dus, maar verwar dit zeker niet met organisaties die goede doelen steunen. België en Luxemburg exporteren het meeste textiel naar Kameroen, Turkije en Rusland, het textiel dat wij doneren, komt dus overal ter wereld terecht. Cijfers vinden die duidelijk weergeven hoeveel gebruikte kleding we in België naar het buitenland exporteren is nog moeilijk. Er is dus echt nood aan transparantie in de industrie!

Ingezameld textiel verschepen naar Afrikaanse landen schaadt er de lokale economie en zorgt voor tonnen afval. Het creëert op korte termijn werkgelegenheid in het verhandelen van tweedehands kleding, maar het goedkope textiel is oneerlijke concurrentie voor de lokale ontwerpers en kleermakers. Daarnaast belanden de ongebruikte kledingresten nadien vaak op de afvalberg.

In vele andere landen heeft de import van tweedehands kleding uit het Westen (ook wel mitumba genoemd) een enorme impact op de lokale textielindustrie. Zo was er tot in de jaren ‘80 een bloeiende lokale textielindustrie in Kenia die met de opkomst van mitumba helemaal in elkaar viel.

Verschillende Afrikaanse landen dachten zelfs aan een importban voor tweedehandskleding. De EAC (East African Community) begon in 2016 aan met het opstarten van zo’n importban in de hoop tegen 2019 een volledige ban te bereiken. Rwanda is tot op vandaag het enige land dat sinds 2018 deze importban in stand heeft weten te houden.

Evadam: “we sturen zo min mogelijk polyamide en polyester naar landen in Afrika zodat de afvalberg daar beter gereguleerd kan worden”. Een grote stap in de juiste richting! Het is belangrijk dat deze bedrijven die focussen op export hier ook bewust van zijn.

Slim doneren kan je leren!

Wanneer we kleding doneren in containers, lijken we ons geweten te sussen over ons eigen consumptiegedrag. Ondertussen sluiten we onze ogen voor de nefaste gevolgen in het Globale Zuiden. We sturen onze kleding naar landen die minimale afvalrichtlijnen hebben, verplaatsen de verantwoordelijkheid en verpakken het als liefdadigheid of aanbieden van werkgelegenheid.

COSH! raadt je daarom aan om gebruikt textiel eerst zo veel mogelijk zelf te proberen recuperen. Kan je écht niets meer doen met jouw oud textiel, gooi dit dan zeker nooit in het restafval! Wanneer je doneert in textielbakken, let dan goed op bij welke organisatie je doneert en doneer met zorg! Propere, kwalitatieve kleding heeft meer kans om een duurzaam tweede leven te krijgen. Weet jij niet goed waar te beginnen? Gebruik onderstaand stappenplan als hulplijn tijdens jouw volgende opruimbeurt!

Meer info over waar jouw gedoneerde kleding terecht komt na donatie vind je hier.

DE TWEEDEHANDS INDUSTRIE HEEFT NOOD AAN TRANSPARANTIE

Er is duidelijk nog ruimte voor verbetering als het gaat om het inzamelen en verwerken van ons tweedehands textiel. Momenteel is het als consument vaak nog onduidelijk waar je kleding terecht komt eens je deze doneert in textielbakken. Meer transparantie in deze sector en duidelijkheid over de effectieve cijfers zouden al een goede stap zijn als we naar een duurzame, circulaire mode-industrie willen gaan!