Raad het merk? De Kerstman’s ​“Ondeugende” lijst in 2024.

De Kerst­man bekijkt zijn lijst­je — en som­mi­ge van deze mer­ken krij­gen dit jaar alleen maar kolen! In de sfeer van Kerst­mis dui­ken we in de meest ondeu­gen­de mode- en beau­ty­schan­da­len van 2024. Van twij­fel­ach­ti­ge ethiek tot regel­rech­te green­was­hing, deze mer­ken haal­den de kran­ten­kop­pen om de ver­keer­de redenen.

Maar hier is de twist: we geven je drie sap­pi­ge tips over elk merk en het is aan jou om te raden wie het zijn!

1. Een miljardenmerk Zonder transparantie

Tips:

• Lanceerde een controversiële advertentie in 2023 waarin op bizarre wijze een ​“tepelbeha” werd gepromoot.

• Scoorde 0/150 in een groot verantwoordingsrapport over ethiek en duurzaamheid in 2024.

• De miljardair-eigenaar is een van de meest invloedrijke beroemdheden van het decennium.

Antwoord: SKIMS

SKIMS, het sha­pe­wear merk van Kim Kar­das­hi­an, kreeg dit jaar veel kri­tiek. Het 2024 Rema­ke Fas­hi­on Accoun­ta­bi­li­ty Report gaf het merk de laagst moge­lij­ke sco­re van 0/150, gelijk met beruch­te over­tre­ders zoals SHEIN. Het rap­port ont­hul­de het gebrek aan trans­pa­ran­tie van SKIMS bij het bekend­ma­ken van de arbeids­prak­tij­ken en de impact op het mili­eu. Ondanks het veel­ge­pre­zen ima­go van inclu­si­vi­teit is het merk beschul­digd van het uit­bui­ten van kle­ding­ar­bei­ders in lan­den als Bang­la­desh en Viet­nam, waar arbei­ders naar ver­luidt onder het leef­baar loon wor­den betaald.

Het schan­daal heeft opnieuw ver­ont­waar­di­ging gezaaid over de mar­ke­tingtac­tie­ken van SKIMS, voor­al over de beruch­te ​“tepelbeha”-advertentie uit 2023, die door velen vrouw­on­vrien­de­lijk en tone-deaf werd genoemd. Ondanks de ver­kla­rin­gen van Kar­das­hi­an over haar inzet voor inclu­si­vi­teit en empo­wer­ment, leid­de haar stil­zwij­gen over arbeids­rech­ten tot reac­ties van zowel femi­nis­ti­sche als duur­zaam­heids-
voor­vech­ters. Onli­ne cam­pag­nes zoals #PayY­our­Wor­kers waren tren­ding op soci­a­le media en dron­gen er bij SKIMS op aan om ver­an­de­rin­gen door te voe­ren, maar het merk rea­geert nog steeds niet. Acti­vis­ten zoals Ayesha Baren­blat (Rema­ke’s CEO) bekri­ti­seer­den het merk voor het bespot­ten van kli­maat­schok­ken die te reëel zijn om meer pro­duc­ten op basis van fos­sie­le brand­stof­fen te verkopen. 

2. Het zeepmerk met een smerig geheim

Tips:

• Blijft zwaar leunen op niet-recycleerbare plastic zakjes in zijn producten.

• Getroffen door Greenpeace in een dramatisch protest tegen de hypocrisie.

• De duurzaamheidsclaims worden vaak bekritiseerd als ​“greenwashing”.

Antwoord: Dove

Dove, de ster van Uni­levers port­fo­lio, kreeg in 2024 te maken met aan­zien­lijk ver­zet, ondanks de lopen­de ​“Real Beauty”-campagne. Green­pea­ce orga­ni­seer­de een opval­lend pro­test in Lon­den bui­ten het hoofd­kan­toor van Uni­lever om de aan­dacht te ves­ti­gen op de pro­duc­tie van 6,4 mil­jard plas­tic zak­jes voor een­ma­lig gebruik door het bedrijf per jaar. De orga­ni­sa­tie beschul­dig­de Uni­lever ervan een van de groot­ste ver­oor­za­kers te zijn van plas­tic­ver­vui­ling in Zuid­oost-Azië, waar veel van het plas­tic afval van Dove-pro­duc­ten in de oce­a­nen terechtkomt.

Voor­vecht­ster van duur­za­me schoon­heid Vene­tia La Man­na riep Dove uit voor hun per­for­ma­tie­ve cam­pag­nes die zelf­lief­de pro­mo­ten en tege­lij­ker­tijd de pla­neet bescha­di­gen. In een Inst­agram post zei La Man­na: ​“Ze heb­ben een mili­eu­ramp aan­ge­wak­kerd in het Glo­ba­le Zui­den die dis­pro­por­ti­o­neel veel scha­de toe­brengt aan de jon­ge vrou­wen en meis­jes voor wie ze bewe­ren op te komen”.

3. De ​‘hervormde’ lingeriegigant die flopte

Tips:

• Beloofde inclusiviteit in de langverwachte modeshow van 2024.

• Bekend om hun reputatie van het objectiveren van vrouwen.

• Worstelt nog steeds met hun banden met Jeffrey Epstein.

Antwoord: Victoria’s Secret

De veel­ge­pre­zen 2024 Fas­hi­on Show van Vic­to­ri­a’s Secret moest een nieuw tijd­perk inlui­den voor het merk, maar leid­de uit­ein­de­lijk tot meer con­tro­ver­se. Ondanks de bewe­rin­gen over inclu­si­vi­teit, waren er voor­na­me­lijk dun­ne, blan­ke, cis­gen­der model­len te zien in de show, met zeer wei­nig ver­te­gen­woor­di­ging van plus-size of gehan­di­cap­te vrou­wen. Body posi­ti­vi­ty voor­vech­ters zoals Jameela Jamil en Step­ha­nie Yebo­ah ver­oor­deel­den de show, waar­bij Jamil een twit­ter­ve­te kreeg met een Vic­to­ri­a’s Secret model over het wer­ken voor een trans­foob, vet­foob bedrijf.

Daar­naast slaag­de het merk niet om de gevol­gen van de ban­den met Jef­frey Epstein aan te pak­ken, die nau­we ban­den had met de voor­ma­li­ge CEO Les­lie Wex­ner. De betrok­ken­heid van Wex­ner bij de finan­ci­ë­le trans­ac­ties van Epstein blijft een vlek op het ima­go van het merk.

4. De schoonheidsgigant die er goed uitziet maar zich slecht gedraagt

Tips:

• In verband gebracht met schandalen rond kinderarbeid in de supply chain van jasmijn.

• Promootte duurzaamheidsdoelen maar kreeg te maken met beschuldigingen van ​“woke-washing”.

• Activisten beweerden dat de groene schoonheidsinitiatieven overdreven en vaag waren.

Antwoord: L’Oréal Paris

L’Oré­al Paris kreeg in 2024 te maken met een groot schan­daal toen een onder­zoek van de BBC kin­der­ar­beid aan het licht bracht in de sup­ply chain van jas­mijn die wordt gebruikt voor hun luxe par­fums. De ont­hul­ling ont­hul­de dat kin­de­ren van wel 10 jaar onder gevaar­lij­ke omstan­dig­he­den in Egyp­te werk­ten om de jas­mijn­bloe­men te oog­sten die essen­ti­eel zijn voor luxe par­fums. Hoe­wel L’Oré­al snel met een ver­kla­ring kwam waar­in het beweer­de dat het de kwes­tie al had aan­ge­pakt voor­dat het rap­port werd uit­ge­zon­den, beweer­den cri­ti­ci dat het bedrijf niet genoeg had gedaan om ethi­sche prak­tij­ken in de toe­le­ve­rings­ke­ten te garanderen.

Groe­pen als Ethi­cal Con­su­mer bekri­ti­seer­den L’Oré­al ook voor hun gif­tig­heid en gaven hen de slecht­ste beoor­de­ling voor gif­ti­ge stof­fen. L’Oré­al kreeg ook de slecht­ste beoor­de­ling voor die­ren omdat het pro­duc­ten blijft ver­ko­pen in Chi­na, waar de auto­ri­tei­ten ver­plicht zijn om op die­ren te testen.

5. De hipsterwinkel die zijn controversiële verleden niet van zich af kan schudden

Tips:

• Bekend om greenwashing in een van hun ​“duurzame” lijnen.

• Bekend om cultural appropriation.

• De politieke donaties van de CEO leidden tot verontwaardiging binnen de LGBTQ+ gemeenschap.

Antwoord: Urban Outfitters

Urban Out­fit­ters bleef in 2024 kri­tiek te ver­du­ren krij­gen van­we­ge hun afhan­ke­lijk­heid van niet-duur­za­me pro­duc­tie­prak­tij­ken en hun geschie­de­nis van cul­tu­ral approp­ri­a­ti­on. De ​“Urban Rene­wal” lijn van het bedrijf, die als duur­zaam wordt ver­kocht, bleek slechts een beperk­te impact te heb­ben op de tota­le inven­ta­ris, met min­der dan 1% van de pro­duc­ten die afkom­stig zijn van echt geüp­cy­cle­de mate­ri­a­len. PETA leid­de pro­tes­ten tegen Urban Out­fit­ters van­we­ge het gebruik van dier­lij­ke materialen.

Daar­naast kwam de win­kel­ke­ten onder vuur te lig­gen voor het uit­bren­gen van pro­duc­ten met op inheem­se Ame­ri­ka­nen geïn­spi­reer­de ont­wer­pen, zon­der het geven van erken­ning of com­pen­sa­tie voor de inheem­se makers. Arbeids­rech­ten­groe­pe­rin­gen beschul­dig­den Urban Out­fit­ters er ook van gebruik te blij­ven maken van one­thi­sche arbeid in de sup­ply chain. Het merk scoort ook erg laag op trans­pa­ran­tie vol­gens Good On You. 

6. De techgigant die je vertraagt

Tips:

• Ze maakten je telefoon op mysterieuze wijze langzamer vlak voordat het nieuwe model uitkwam.

• Aangeklaagd voor stiekeme trucjes waardoor klanten meer geld uitgeven.

• Tech nerds en activisten eisen dat consumenten hun eigen apparaten mogen repareren.

Antwoord: Apple

Apple beland­de in 2024 op de lijst met stou­te schoe­nen nadat ze in Bel­gië wer­den aan­ge­klaagd voor geplan­de ver­ou­de­ring – een tac­tiek waar­bij oude­re iPho­ne-model­len opzet­te­lijk wor­den ver­traagd met soft­wa­re-upda­tes om gebrui­kers te over halen nieu­we­re model­len te kopen. Deze rechts­zaak bracht gesprek­ken op gang over de EU-richt­lijn inza­ke het recht op repa­ra­tie, die tot doel heeft con­su­men­ten in staat te stel­len hun appa­ra­ten te repa­re­ren in plaats van te ver­van­gen. Cri­ti­ci beschul­di­gen Apple er al lang van dat ze winst belang­rij­ker vin­den dan duur­zaam­heid. Met deze rechts­zaak werd Apple’s plaats op de ondeu­gen­de lijst van 2024 alleen maar bevestigd.

7. De Britse detailhandelaar die afval exporteert naar Ghana

Tips:

• Ze zijn een Brits gekende naam in de detailhandel.

• Hun producten dragen bij aan de vervuiling in Ghana.

• Activisten beschuldigden hen van ​“textielkolonialisme”.

Antwoord: Marks & Spencer

In 2024 kwam Marks & Spen­cer in opspraak van­we­ge hun rol in de tex­tiel­af­val­cri­sis in Gha­na. Vol­gens The OR Foun­da­ti­on werd twee­de­hands kle­ding van M&S en ande­re wes­ter­se retai­lers in Gha­na gedumpt onder het mom van lief­da­dig­heids­do­na­ties. Acti­vis­ten noem­den deze prak­tijk ​“tex­tiel­ko­lo­ni­a­lis­me”, omdat het loka­le bedrij­ven onder­mijnt en bij­draagt aan aan­zien­lij­ke mili­eu­ver­vui­ling. Gro­te hoe­veel­he­den onver­koop­ba­re kle­ding ver­stop­pen de vuil­nis­bel­ten en water­we­gen van Gha­na en ver­er­ge­ren zowel de eco­no­mi­sche als de mili­eu­cri­sis in de regio. Acti­vis­ten eis­ten ver­ant­woor­ding van retai­lers zoals Marks & Spen­cer voor hun rol in deze uit­bui­ten­de cyclus.

8. Wonka’s chocoladefabriek met een giftig geheim

Tips:

• Ze werden geconfronteerd met een collectieve rechtszaak vanwege onveilige hoeveelheden lood in hun producten.

• De veiligheidsnormen in hun fabrieken liggen onder vuur.

• Ze staan bekend om de productie van eersteklas chocolade.

Antwoord: Lindt

In 2024 werd Lin­dt het mid­del­punt van een con­tro­ver­se nadat het werd gecon­fron­teerd met een col­lec­tie­ve rechts­zaak waar­in werd beweerd dat hun cho­co­la­de ver­hoog­de con­cen­tra­ties lood bevat­te. Belan­gen­groe­pen bena­druk­ten dat Lin­dt, ondanks hun repu­ta­tie van top­kwa­li­teit, er niet in slaag­de om ervoor te zor­gen dat hun pro­duc­ten aan aan­vaard­ba­re vei­lig­heids­nor­men vol­de­den. Tot over­maat van ramp riep een fabrieksex­plo­sie in een van de fabrie­ken van Lin­dt vra­gen op over de vei­lig­heids­pro­to­col­len van het bedrijf, waar­door de druk op de cho­co­la­tier om zijn ethi­sche tekort­ko­min­gen aan te pak­ken nog ver­der toenam.

9. De ​“milieuvriendelijke” kledinglijn die niet erg vriendelijk is

Tips:

• Ze adverteren duurzame kleding, maar zijn betrokken bij ontbossing in Brazilië.

• Hun leveranciers worden in verband gebracht met mensenrechtenschendingen.

• Activisten hebben één van hun Europese distributiecentra verstoord.

Antwoord: ZARA

Zara kwam met haar mili­eu­vrien­de­lij­ke kle­ding­lijn ​“Join Life” in 2024 op de ondeu­gen­de lijst terecht nadat onder­zoek had uit­ge­we­zen dat hun katoen inkoop in ver­band werd gebracht met ille­ga­le ont­bos­sing en land­roof in het Bra­zi­li­aan­se Ama­zo­ne­woud. Rap­por­ten brach­ten Zara’s leve­ran­ciers ook in ver­band met dwang­ar­beid en onvei­li­ge werk­om­stan­dig­he­den. Acti­vis­ten van de Scho­ne Kle­ren Cam­pag­ne (CCC) hiel­den pro­tes­ten bij de Euro­pe­se dis­tri­bu­tie­cen­tra van Zara, waar­bij ze het merk uit­rie­pen voor green­was­hing ter­wijl ze de destruc­tie­ve prak­tij­ken in de toe­le­ve­rings­ke­ten negeer­den. Indi­tex, het moe­der­be­drijf van Zara, werd ook beschul­digd van het indie­nen van oneer­lij­ke straf­rech­te­lij­ke aan­klach­ten tegen arbei­ders die eer­lij­ke lonen eisen.

10. Het sportmerk met een loondiefstal probleem

Tips:

• Ze zijn beschuldigd van het uitbuiten van arbeidsmigranten in hun supply chain.

• Er werden loondiefstal en onveilige omstandigheden ontdekt in hun fabrieken.

• Ze zijn één van de grootste namen in sportkleding.

Antwoord: Nike

Nike kwam in 2024 opnieuw in het nieuws van­we­ge one­thi­sche prak­tij­ken in de sup­ply chain. Onder­zoek bracht geval­len van loon­dief­stal aan het licht in de Hong Seng Brei­fa­briek in Thai­land, die kle­ding voor het Nike pro­du­ceert. Arbeids­mi­gran­ten meld­den dat hun over­uren niet wer­den uit­be­taald en dat ze wer­den bloot­ge­steld aan gevaar­lij­ke werk­om­stan­dig­he­den. Belan­gen­groe­pen zoals de Scho­ne Kle­ren Cam­pag­ne beschul­dig­den Nike ervan kwets­ba­re arbei­ders uit te bui­ten en winst voor­rang te geven boven ethi­sche arbeids­prak­tij­ken. Ondanks de publiek ver­zet, werd de reac­tie van Nike bekri­ti­seerd als onvol­doen­de, waar­door het merk een plek kreeg op de ondeu­gen­de lijst van 2024.

Conclusie

Neem deze feest­da­gen even de tijd om na te den­ken over de ethi­sche prak­tij­ken van de mer­ken die je steunt. Deze bedrij­ven mogen dan wel glit­ter en gla­mour uit­stra­len, maar hun schan­da­len bewij­zen dat roem niet altijd gelijk staat aan eer­lijk­heid. Van mili­eu­ver­nie­ti­ging tot men­sen­rech­ten­schen­din­gen, 2024 heeft ons laten zien waar­om het belang­rij­ker dan ooit is om bedrij­ven ver­ant­woor­de­lijk te hou­den. Laten we hopen dat vol­gend jaar meer mer­ken van stout naar aar­dig zul­len gaan door ech­te ver­an­de­rin­gen door te voe­ren die zowel werk­ne­mers, de pla­neet als con­su­men­ten ten goe­de komen.

Bibliografie-

1. The Brus­sels Times. Plan­ned obso­les­cen­ce: Apple sued for deli­be­ra­te­ly slo­wing down iPho­nes in Bel­gi­um. Retrie­ved from: https://​www​.brus​sel​sti​mes​.com
   
    
2. Sour­cing Jour­nal. Tex­ti­le Was­te Colo­ni­a­lism: Marks & Spen­cer and others under fire for pol­lu­ting Gha­na. Retrie­ved from: https://​sour​cing​jour​nal​.com
   
    
3. The OR Foun­da­ti­on. Fast Fashion’s Was­te Colo­ni­a­lism in Gha­na. Retrie­ved from: https://​the​or​.org
   
    
4. Euro­news Green. Zara and H&M lin­ked to land-grab­bing and defo­re­sta­ti­on in Bra­zil. Retrie­ved from: https://​www​.euro​news​.com
   
    
5. Clean Clo­t­hes Cam­paign. Crack­down on pro­tes­ting Zara wor­kers high­lights sup­ply chain exploita­ti­on. Retrie­ved from: https://​cle​an​clo​t​hes​.org
   
    
6. Sup­ply­Si­de Food & Beve­r­a­ge Jour­nal. Lin­dt Cho­co­la­te faces law­s­uit over ele­va­ted lead levels. Retrie­ved from: https://​www​.sup​ply​si​defbj​.com
   
    
7. Reu­ters. Fac­to­ry explo­si­on puts safe­ty con­cerns in the spot­light. Retrie­ved from: https://​www​.reu​ters​.com
   
    
8. Clean Clo­t­hes Cam­paign. Nike and the abu­se of migrant wor­kers in Thai­land. Retrie­ved from: https://​cle​an​clo​t​hes​.org
   
    
9. Buzz­Feed News. Skims nip­ple bra bac­klash: Why some cal­l­ed it insen­si­ti­ve. Retrie­ved from: https://​www​.buzz​feed​.com
   
    
10. Green­pea­ce. Fast fas­hi­on and green­was­hing: The fal­se pro­mi­ses of sustai­na­bi­li­ty. Retrie­ved from: https://​www​.green​pea​ce​.org
    
     
11. The New York Times. Victoria’s Secret Fas­hi­on Show returns, but inclu­si­vi­ty still lags. Retrie­ved from: https://​www​.nyti​mes​.com
    
     
12. NPR. Rebran­ding fai­lu­re: Victoria’s Secret strug­gles to stay rele­vant. Retrie­ved from: https://​www​.npr​.org
    
     
13. The Guar­di­an. Dove’s ad cam­paigns face bac­klash for envi­ron­men­tal impact. Retrie­ved from: https://​www​.the​gu​ar​di​an​.com
    
     
14. Vene­tia La Man­na (You­Tu­be). Why Dove isn’t as ethi­cal as you think. Retrie­ved from: https://​www​.you​tu​be​.com
    
     
15. Ethi­cal Con­su­mer. L’Oréal and the ethics of beau­ty giants. Retrie­ved from: https://​www​.ethi​cal​con​su​mer​.org
    
     
16. Fast Com­pa­ny. Urban Out­fit­ters: Why the resa­le claims don’t add up. Retrie­ved from: https://​www​.fast​com​pa​ny​.com
     
17. The Inde­pen­dent. Urban Out­fit­ters faces green­was­hing alle­ga­ti­ons. Retrie­ved from: https://​www​.inde​pen​dent​.co​.uk