Is SHEIN duurzaam?

De ​‘unCO­S­Hious’ mode­gi­gant SHEIN, syno­niem voor onver­slaan­baar lage prij­zen, exploi­teert een enorm onli­ne impe­ri­um dat wereld­wijd super­snel­le mode levert van­uit Chi­na. Ondanks dat het merk geen fysie­ke win­kel heeft, is de geschat­te jaar­om­zet meer dan 10 mil­jard dol­lar. Onder deze gigan­ti­sche aan­trek­kings­kracht van betaal­baar­heid en snel­heid schuilt een ethi­sche en eco­lo­gi­sche ramp. Ont­dek de impact van deze retail­gi­gant op het mili­eu en zijn werk­ne­mers, en wordt bewust van de wer­ke­lij­ke kos­ten van fast fas­hi­on.

De ver­ba­zing­wek­ken­de pro­duc­tie van SHEIN, die dage­lijks onge­veer 6.000 nieu­we ont­wer­pen intro­du­ceert, is sterk afhan­ke­lijk van samen­wer­kin­gen met klein­scha­li­ge fabri­kan­ten, voor­na­me­lijk in Chi­na. Deze fabri­kan­ten bie­den vaak geen for­me­le con­trac­ten aan, waar­door werk­ne­mers geen essen­ti­ë­le ver­ze­ke­rin­gen of soci­a­le zeker­he­den heb­ben. Ondanks deze zor­gen hand­haaft SHEIN geheim­hou­ding over zijn spe­ci­fie­ke pro­duc­tie­lo­ca­ties en ‑prak­tij­ken.

COSH! en ande­re plei­ters voor duur­za­me en ethi­sche mode blij­ven extreem bezorgd over de alge­me­ne arbeids­om­stan­dig­he­den in fabrie­ken die samen­wer­ken met SHEIN. De onge­lijk­heid tus­sen het com­mer­ci­ë­le suc­ces van het merk en de twij­fel­ach­ti­ge ethi­sche omstan­dig­he­den stelt con­su­men­ten en belang­heb­ben­den die plei­ten voor een meer ver­ant­woor­de manier van wer­ken in de mode-indu­strie voor gro­te uitdagingen.

Wie betaalt de werkelijke kosten van fast fashion?

Het onder­zoek van Public Eye bracht onvei­li­ge werk­om­stan­dig­he­den, onder­be­taal­de arbeid en bui­ten­spo­ri­ge werk­tij­den aan het licht, die kun­nen wor­den gel­inkt aan indi­rec­te dwang­ar­beid in de toe­le­ve­rings­ke­ten van SHEIN, waar­bij de werk­ne­mer niet per uur wordt betaald, maar per kle­ding­stuk. Dit kop­pelt de inkom­sten van werk­ne­mers recht­streeks aan hun pro­duc­tie­snel­heid, wat leidt tot sce­na­ri­o’s waar­in werk­ne­mers tot 13 uur per dag of 75 uur per week moe­ten zwoe­gen zon­der de zeker­heid van een leef­baar loon. In deze veel­ei­sen­de manier van wer­ken wordt de nadruk gelegd op kwan­ti­teit boven wel­zijn, waar­door onno­di­ge druk wordt uit­ge­oe­fend op de per­so­nen in de productieketen.

De ultra­snel­le mode­pro­duc­tie van SHEIN lan­ceert dage­lijks 6.000 nieu­we items, waar­bij gebruik wordt gemaakt van een net­werk van klei­ne tot mid­del­gro­te fabri­kan­ten, voor­na­me­lijk geves­tigd in Chi­na. Vaak bestaan deze onder­ne­min­gen uit slechts één of twee werk­ne­mers, zon­der for­me­le con­trac­ten, waar­door de werk­ne­mers geen recht heb­ben op werk­ne­mers­ver­ze­ke­rin­gen, soci­a­le zeker­heid of ande­re bescher­men­de maat­re­ge­len. SHEIN laat vrij­wel niets los over de pro­duc­tie­lo­ca­ties, wat de zor­gen over het wel­zijn van deze werk­ne­mers nog ver­der ver­groot. Daar­om blijft COSH! zeer scep­tisch over de alge­me­ne arbeids­om­stan­dig­he­den in fabrie­ken die voor SHEIN produceren.

Hoe Fast Fashion de aarde in zijn greep houdt

Het ultra-fast fas­hi­on bedrijfs­mo­del van SHEIN draagt aan­zien­lijk bij aan de ach­ter­uit­gang van het mili­eu door de uit­put­ten­de pro­duc­tie, de wereld­wij­de dis­tri­bu­tie en de daar­uit voort­vloei­en­de ver­spil­ling. Daar­naast gebruikt het merk vaak mili­eu­be­las­ten­de mate­ri­a­len als poly­es­ter en poly­a­mi­de in zijn col­lec­ties. Deze eco­no­mi­sche beslis­sin­gen zor­gen ervoor dat kle­ding gedu­ren­de hun hele levens­cy­clus micro­plas­tics in onze oce­a­nen en eco­sys­te­men ach­ter­laat, waar­door het kri­tie­ke pro­bleem van plas­tic ver­vui­ling wordt verergerd.

De kle­ding van SHEIN wordt vrij­wel uit­slui­tend gemaakt van gemix­te mate­ri­a­len die voor­na­me­lijk uit syn­the­ti­sche vezels bestaan. Hier­door zijn de kle­ding­stuk­ken las­tig te recy­clen. In een poging deze zor­gen weg te nemen, intro­du­ceer­de SHEIN ​‘Evo­luS­HEIN’, een col­lec­tie die wordt aan­ge­kon­digd als ​‘duur­za­mer’, met mate­ri­a­len zoals Eco­vero vis­co­se van Len­zing. Deze spe­ci­fie­ke vis­co­se wordt gepro­du­ceerd in een geslo­ten pro­ces, zodat er geen scha­de­lij­ke che­mi­ca­li­ën in het mili­eu vrij­ko­men, en is afkom­stig uit duur­zaam beheer­de bos­sen. Hoe­wel het gebruik van der­ge­lij­ke mate­ri­a­len een stap in de goe­de rich­ting is, over­scha­duwt de enor­me pro­duc­tie­schaal van SHEIN deze mini­ma­le posi­tie­ve impact. Het opne­men van deze mate­ri­a­len in slechts een frac­tie van hun pro­duc­ten doet wei­nig ter com­pen­sa­tie van de bre­de­re mili­eu­scha­de die ze veroorzaken.

De ​‘Evo­luS­HEIN’ col­lec­tie bevat ook gere­cy­cled poly­es­ter, gezien als een groe­ner alter­na­tief voor nieu­we syn­the­ti­sche mate­ri­a­len. Ech­ter, de gere­cy­cleer­de tex­tiel­in­du­strie wordt geplaagd door claims van frau­du­leu­ze prak­tij­ken, waar­door twij­fel ont­staat over de wer­ke­lij­ke duur­zaam­heid van deze kledingstukken.

Boven­dien geven onder­zoe­kers Ilkan Ozkan en Sedat Gun­dog­du (2020) aan dat kle­ding­stuk­ken gemaakt van gere­cy­cled poly­es­ter zelfs meer micro­plas­tics kun­nen vrij­ge­ven tij­dens het dra­gen en was­sen dan kle­ding­stuk­ken gemaakt van nieuw poly­es­ter, van­we­ge de kor­te­re vezellengtes.

Hoe­wel SHEIN enke­le stap­pen heeft gezet in de rich­ting van CSR, zoals het done­ren van $50 mil­joen aan The Or Foun­da­ti­on, een non-pro­fit­or­ga­ni­sa­tie in Gha­na die tex­tiel­af­val aan­pakt, heb­ben ze nog een lan­ge weg te gaan. Al zorgt SHEIN er met deze dona­tie voor dat ze (gedeel­te­lij­ke) UPV (uit­ge­brei­de pro­du­cen­ten­ver­ant­woor­de­lijk­heid) op zich nemen voor het dui­ze­ling­wek­ken­de pro­bleem rond­om tex­tiel­af­val dat ze als pro­du­cent veroorzaken. 

Des­al­niet­te­min blijft de hoge pro­duc­tie­snel­heid bij­dra­gen aan het gro­te pro­bleem rond­om tex­tiel­af­val, en de dona­tie alleen is niet vol­doen­de om het pro­bleem op te los­sen. Om ver­ant­woor­de­lijk­heid te nemen en afval te ver­min­de­ren, moet SHEIN con­cre­te maat­re­ge­len nemen om min­der afval te pro­du­ce­ren en de impact ervan op het mili­eu te mini­ma­li­se­ren. Ver­vui­ling kan immers niet zomaar wor­den weggekocht. 

De milieukosten van een turbo productie met lange afstanden 

De acti­vi­tei­ten van SHEIN zijn gehuld in geheim­hou­ding, met een dui­de­lijk en groot gebrek aan trans­pa­ran­tie in de toe­le­ve­rings­ke­ten. Onder­zoek door orga­ni­sa­ties als Public Eye geeft aan dat een groot deel van de pro­duc­tie zich in Chi­na en ande­re Azi­a­ti­sche lan­den bevindt. Als gevolg daar­van moe­ten kle­ding­stuk­ken lan­ge afstan­den afleg­gen om inter­na­ti­o­na­le con­su­men­ten te berei­ken, vaak per vlieg­tuig om aan de vraag naar snel­le leve­ring te vol­doen. Ondanks de eco­lo­gi­sche voet­af­druk wor­den con­su­men­ten ver­leid met lage tot geen ver­zend­kos­ten van slechts € 4,50, en het gemak van retour­ne­ren draagt bij aan de cyclus van con­sump­tie en ver­spil­ling. De lage inspan­ning en kos­ten van het bewa­ren van onge­dra­gen kle­ding hou­den de cul­tuur van over­daad ver­der in stand.

Dierenwelzijn

Ter­wijl SHEIN stap­pen zet om dier­lij­ke pro­duc­ten uit haar col­lec­ties te ver­wij­de­ren, is de over­stap naar alter­na­tie­ven zoals syn­the­tisch PU-leer niet zon­der gevol­gen voor het mili­eu. Boven­dien dra­gen deze mate­ri­a­len bij aan ver­vui­ling door micro­plas­tics en ande­re mili­eu­scha­de. Daar­om zijn de inspan­nin­gen van het merk naar die­ren­wel­zijn en duur­za­me prak­tij­ken bela­den met com­plexi­tei­ten waar con­su­men­ten reke­ning mee moe­ten houden.

Fast Fashion en lange levensduur gaan niet samen

SHEIN ademt het fast fas­hi­on-model en ver­taalt onli­ne trends razend­snel naar pro­duc­ten met een door­loop­tijd van slechts drie dagen. In com­bi­na­tie met lage prij­zen en onuit­put­te­lij­ke ver­koop gaat de kwa­li­teit vaak ach­ter­uit, wat leidt tot een kor­te­re levens­duur van de kle­ding. Hier­door wordt de reis naar afval­ber­gen met tex­tiel ver­sneld en de cul­tuur waar weg­werp­mo­de de norm is bevor­derd. Boven­dien over­treft het merk vaak zijn con­cur­ren­ten op het gebied van snel­heid en schaal­groot­te, vaak ten kos­te van de ori­gi­na­li­teit, waar­bij beschul­di­gin­gen van pla­gi­aat van ont­wer­pen niet onge­woon zijn.

…En fast fashion en transparantie ook niet.

Trans­pa­ran­tie is een ander gebied waar­op SHEIN tekort schiet. Een gapen­de leeg­te aan infor­ma­tie over pro­duc­tie­lo­ca­ties, her­komst van mate­ri­a­len, audits van fabri­kan­ten of onder­steu­nen­de cer­ti­fi­ce­rin­gen roept gro­te zor­gen op. Shein is her­haal­de­lijk onder druk komen te staan omdat ze moge­lijk in ver­band wor­den gebracht met dwang­ar­beid. Rap­por­ten van Public Eye sug­ge­re­ren zelfs dat de vei­lig­heid van dege­nen die onder­zoek doen naar de arbeids­om­stan­dig­he­den in gevaar is, waar­door de rea­li­teit van het pro­duc­tie­pro­ces nog meer in het geheim wordt gehuld.

SHEIN: de ​“unCOSHious” keuze die je moet vermijden tijdens het winkelen

Op het eer­ste gezicht lij­ken de duur­zaam­heids­doel­stel­lin­gen en belof­ten van SHEIN lovens­waar­dig. Maar bij nader onder­zoek ont­breekt er veel inhoud en dui­de­lijk­heid. Het merk maakt uit­ge­breid recla­me voor zijn ​‘duur­za­me­re’ col­lec­tie, maar deze bewe­rin­gen blij­ven gro­ten­deels onge­fun­deerd en komen zon­der de nodi­ge trans­pa­ran­tie en bewij­zen. Bij COSH! roe­pen we op tot meer open­heid en tast­baar bewijs dat de duur­zaam­heids­claims van SHEIN ondersteunt. 

Con­su­men­ten moe­ten voor­zich­tig en kri­tisch blij­ven tegen­over mode­gi­gan­ten die duur­zaam­heid – zoge­naamd – heb­ben omarmd. Voor­al in het geval van SHEIN, die bekend staat om zijn snel­le en kos­ten­ef­fi­ci­ën­te pro­duc­tie, blij­ven we scep­tisch tot­dat sub­stan­ti­ë­le voor­uit­gang en oprech­te betrok­ken­heid wor­den aangetoond.

Wil je mer­ken ont­dek­ken die beter aan­slui­ten bij de ​‘COS­Hious’ waar­den? Bekijk onze shop­ping gids of lees onze nieuw­ste arti­ke­len om inspi­ra­tie op te doen voor jouw vol­gen­de bewus­te aankoop!