30 mei 2025
Feit of fabel: hoe duurzaam zijn wasstrips nu écht?
- Greenwashing
- Plastics
- Chemicaliën
De ‘unCOSHious’ modegigant SHEIN, synoniem voor onverslaanbaar lage prijzen, exploiteert een enorm online imperium dat wereldwijd supersnelle mode levert vanuit China. Ondanks dat het merk geen fysieke winkel heeft, is de geschatte jaaromzet meer dan 10 miljard dollar. Onder deze gigantische aantrekkingskracht van betaalbaarheid en snelheid schuilt een ethische en ecologische ramp. Ontdek de impact van deze retailgigant op het milieu en zijn werknemers, en wordt bewust van de werkelijke kosten van fast fashion.
De verbazingwekkende productie van SHEIN, die dagelijks ongeveer 6.000 nieuwe ontwerpen introduceert, is sterk afhankelijk van samenwerkingen met kleinschalige fabrikanten, voornamelijk in China. Deze fabrikanten bieden vaak geen formele contracten aan, waardoor werknemers geen essentiële verzekeringen of sociale zekerheden hebben. Ondanks deze zorgen handhaaft SHEIN geheimhouding over zijn specifieke productielocaties en ‑praktijken.
COSH! en andere pleiters voor duurzame en ethische mode blijven extreem bezorgd over de algemene arbeidsomstandigheden in fabrieken die samenwerken met SHEIN. De ongelijkheid tussen het commerciële succes van het merk en de twijfelachtige ethische omstandigheden stelt consumenten en belanghebbenden die pleiten voor een meer verantwoorde manier van werken in de mode-industrie voor grote uitdagingen.
Wie betaalt de werkelijke kosten van fast fashion?
Het onderzoek van Public Eye bracht onveilige werkomstandigheden, onderbetaalde arbeid en buitensporige werktijden aan het licht, die kunnen worden gelinkt aan indirecte dwangarbeid in de toeleveringsketen van SHEIN, waarbij de werknemer niet per uur wordt betaald, maar per kledingstuk. Dit koppelt de inkomsten van werknemers rechtstreeks aan hun productiesnelheid, wat leidt tot scenario’s waarin werknemers tot 13 uur per dag of 75 uur per week moeten zwoegen zonder de zekerheid van een leefbaar loon. In deze veeleisende manier van werken wordt de nadruk gelegd op kwantiteit boven welzijn, waardoor onnodige druk wordt uitgeoefend op de personen in de productieketen.
De ultrasnelle modeproductie van SHEIN lanceert dagelijks 6.000 nieuwe items, waarbij gebruik wordt gemaakt van een netwerk van kleine tot middelgrote fabrikanten, voornamelijk gevestigd in China. Vaak bestaan deze ondernemingen uit slechts één of twee werknemers, zonder formele contracten, waardoor de werknemers geen recht hebben op werknemersverzekeringen, sociale zekerheid of andere beschermende maatregelen. SHEIN laat vrijwel niets los over de productielocaties, wat de zorgen over het welzijn van deze werknemers nog verder vergroot. Daarom blijft COSH! zeer sceptisch over de algemene arbeidsomstandigheden in fabrieken die voor SHEIN produceren.
Hoe Fast Fashion de aarde in zijn greep houdt
Het ultra-fast fashion bedrijfsmodel van SHEIN draagt aanzienlijk bij aan de achteruitgang van het milieu door de uitputtende productie, de wereldwijde distributie en de daaruit voortvloeiende verspilling. Daarnaast gebruikt het merk vaak milieubelastende materialen als polyester en polyamide in zijn collecties. Deze economische beslissingen zorgen ervoor dat kleding gedurende hun hele levenscyclus microplastics in onze oceanen en ecosystemen achterlaat, waardoor het kritieke probleem van plastic vervuiling wordt verergerd.
De kleding van SHEIN wordt vrijwel uitsluitend gemaakt van gemixte materialen die voornamelijk uit synthetische vezels bestaan. Hierdoor zijn de kledingstukken lastig te recyclen. In een poging deze zorgen weg te nemen, introduceerde SHEIN ‘EvoluSHEIN’, een collectie die wordt aangekondigd als ‘duurzamer’, met materialen zoals Ecovero viscose van Lenzing. Deze specifieke viscose wordt geproduceerd in een gesloten proces, zodat er geen schadelijke chemicaliën in het milieu vrijkomen, en is afkomstig uit duurzaam beheerde bossen. Hoewel het gebruik van dergelijke materialen een stap in de goede richting is, overschaduwt de enorme productieschaal van SHEIN deze minimale positieve impact. Het opnemen van deze materialen in slechts een fractie van hun producten doet weinig ter compensatie van de bredere milieuschade die ze veroorzaken.
De ‘EvoluSHEIN’ collectie bevat ook gerecycled polyester, gezien als een groener alternatief voor nieuwe synthetische materialen. Echter, de gerecycleerde textielindustrie wordt geplaagd door claims van frauduleuze praktijken, waardoor twijfel ontstaat over de werkelijke duurzaamheid van deze kledingstukken.
Bovendien geven onderzoekers Ilkan Ozkan en Sedat Gundogdu (2020) aan dat kledingstukken gemaakt van gerecycled polyester zelfs meer microplastics kunnen vrijgeven tijdens het dragen en wassen dan kledingstukken gemaakt van nieuw polyester, vanwege de kortere vezellengtes.
Hoewel SHEIN enkele stappen heeft gezet in de richting van CSR, zoals het doneren van $50 miljoen aan The Or Foundation, een non-profitorganisatie in Ghana die textielafval aanpakt, hebben ze nog een lange weg te gaan. Al zorgt SHEIN er met deze donatie voor dat ze (gedeeltelijke) UPV (uitgebreide producentenverantwoordelijkheid) op zich nemen voor het duizelingwekkende probleem rondom textielafval dat ze als producent veroorzaken.
Desalniettemin blijft de hoge productiesnelheid bijdragen aan het grote probleem rondom textielafval, en de donatie alleen is niet voldoende om het probleem op te lossen. Om verantwoordelijkheid te nemen en afval te verminderen, moet SHEIN concrete maatregelen nemen om minder afval te produceren en de impact ervan op het milieu te minimaliseren. Vervuiling kan immers niet zomaar worden weggekocht.
De milieukosten van een turbo productie met lange afstanden
De activiteiten van SHEIN zijn gehuld in geheimhouding, met een duidelijk en groot gebrek aan transparantie in de toeleveringsketen. Onderzoek door organisaties als Public Eye geeft aan dat een groot deel van de productie zich in China en andere Aziatische landen bevindt. Als gevolg daarvan moeten kledingstukken lange afstanden afleggen om internationale consumenten te bereiken, vaak per vliegtuig om aan de vraag naar snelle levering te voldoen. Ondanks de ecologische voetafdruk worden consumenten verleid met lage tot geen verzendkosten van slechts € 4,50, en het gemak van retourneren draagt bij aan de cyclus van consumptie en verspilling. De lage inspanning en kosten van het bewaren van ongedragen kleding houden de cultuur van overdaad verder in stand.
Dierenwelzijn
Terwijl SHEIN stappen zet om dierlijke producten uit haar collecties te verwijderen, is de overstap naar alternatieven zoals synthetisch PU-leer niet zonder gevolgen voor het milieu. Bovendien dragen deze materialen bij aan vervuiling door microplastics en andere milieuschade. Daarom zijn de inspanningen van het merk naar dierenwelzijn en duurzame praktijken beladen met complexiteiten waar consumenten rekening mee moeten houden.
Fast Fashion en lange levensduur gaan niet samen
SHEIN ademt het fast fashion-model en vertaalt online trends razendsnel naar producten met een doorlooptijd van slechts drie dagen. In combinatie met lage prijzen en onuitputtelijke verkoop gaat de kwaliteit vaak achteruit, wat leidt tot een kortere levensduur van de kleding. Hierdoor wordt de reis naar afvalbergen met textiel versneld en de cultuur waar wegwerpmode de norm is bevorderd. Bovendien overtreft het merk vaak zijn concurrenten op het gebied van snelheid en schaalgrootte, vaak ten koste van de originaliteit, waarbij beschuldigingen van plagiaat van ontwerpen niet ongewoon zijn.
…En fast fashion en transparantie ook niet.
Transparantie is een ander gebied waarop SHEIN tekort schiet. Een gapende leegte aan informatie over productielocaties, herkomst van materialen, audits van fabrikanten of ondersteunende certificeringen roept grote zorgen op. Shein is herhaaldelijk onder druk komen te staan omdat ze mogelijk in verband worden gebracht met dwangarbeid. Rapporten van Public Eye suggereren zelfs dat de veiligheid van degenen die onderzoek doen naar de arbeidsomstandigheden in gevaar is, waardoor de realiteit van het productieproces nog meer in het geheim wordt gehuld.
SHEIN: de “unCOSHious” keuze die je moet vermijden tijdens het winkelen
Op het eerste gezicht lijken de duurzaamheidsdoelstellingen en beloften van SHEIN lovenswaardig. Maar bij nader onderzoek ontbreekt er veel inhoud en duidelijkheid. Het merk maakt uitgebreid reclame voor zijn ‘duurzamere’ collectie, maar deze beweringen blijven grotendeels ongefundeerd en komen zonder de nodige transparantie en bewijzen. Bij COSH! roepen we op tot meer openheid en tastbaar bewijs dat de duurzaamheidsclaims van SHEIN ondersteunt.
Consumenten moeten voorzichtig en kritisch blijven tegenover modegiganten die duurzaamheid – zogenaamd – hebben omarmd. Vooral in het geval van SHEIN, die bekend staat om zijn snelle en kostenefficiënte productie, blijven we sceptisch totdat substantiële vooruitgang en oprechte betrokkenheid worden aangetoond.
Wil je merken ontdekken die beter aansluiten bij de ‘COSHious’ waarden? Bekijk onze shopping gids of lees onze nieuwste artikelen om inspiratie op te doen voor jouw volgende bewuste aankoop!
