11 september 2024
Fietskoeriers in Arnhem: bezorgen ze ook jouw pakketjes?
- Productie
- Verpakkingen
Plastic is geen modieus woord. De mode-industrie biedt je daarom graag kleding aan van gerecycled polyester. Virgin polyester is gemaakt van fossiele aardolie (en is dus plastic), wat een grote milieu-impact heeft. Gerecycled polyester daarentegen, is meestal gemaakt van gebruikte PET-flessen. Duurzaam, toch?..
Dat klopt, om rPET oftewel gerecycled polyester te maken, worden er geen nieuwe grondstoffen aangeboord. Post-consumer plastic krijgt een tweede leven in comfortabele sportleggings, sexy bikini’s, kleurrijke blouses, de mogelijkheden zijn eindeloos!
Het marktaandeel van gerecycled polyester in de polyesterproductie van 2020 was 14.7% (Bron: Textile Exchange Preferred Fiber and Materials Market Report 2021). Dat is een hoog percentage dat elk jaar groeit doordat de mode-industrie wil verduurzamen.
De geoliede fast-fashion machine lijkt maar niet tot stilstand te komen. Steeds meer grote modeketens investeren in duurzaamheid en brengen uitbundige communicatie naar buiten.
Gerecycled polyester is voor veel merken het perfecte middel mee uit te pakken. Het is relatief goedkoop en verkrijgbaar in grote aantallen vergeleken met andere duurzame materialen (ondanks de stijging van vraag t.o.v. aanbod). Ook is het bruikbaar voor veel kledingstukken en stijlen. Alle kleding die normaal van ‘virgin polyester’ gemaakt zou zijn, kan nu gemaakt worden van de gerecyclede variant.
Dat maakt het een easy way out voor de snelle mode-industrie. Een écht duurzame oplossing zou zijn om minder te produceren en de kwaliteit van kleding te verhogen. Trendy mode-items gaan produceren in gerecycled polyester is vanzelfsprekend geen oplossing. Al deze “plastic kleding” heeft nog steeds een grote kans op een eindeloos onafbreekbaar leven op de textielafvalberg.
Gerecycled polyester is hot in de mode-industrie, al helemaal onder de naam van gerecyclede PET-flessen, wat het laat klinken alsof je een goede daad verricht als je een kledingstuk van dit materiaal koopt. Het blijkt echter niet zo’n rooskleurig verhaal te zijn. Dankzij greenwashing is een correcte nuance moeilijk te vinden.
Bovendien gebeurt vezel-tot-vezel recycling van polyester kleding momenteel nog weinig omdat de technieken en regelgevingen daar nog niet klaar voor zijn. Het gerecyclede polyester (rPET) dat je nu ziet in de winkels is daarom hoofdzakelijk afkomstig van gerecyclede PET-flessen en niet van gerecyclede polyester kleding. Om precies te zijn, volgens schattingen is 99% van het gerecyclede polyester afkomstig van PET-flessen (Bron: Textile Exchange).
Het schept dus een illusie dat er veel recycling gebeurt in de kledingindustrie, terwijl dat eigenlijk niet zo is. Slechts 1% van alle textiel krijgt een tweede leven via recycling (Bron: Ellen McArthur Foundation via The Guardian).
Een eerste vorm van greenwashing bij rPET is dat er fraude wordt gepleegd waardoor het niet altijd betrouwbaar is als een merk claimt gerecycled PET te gebruiken. Ook kan er een hangtag aan een stof of kledingstuk hangen waarop staat dat het gemaakt is met gerecycled polyester, maar het in de realiteit slechts gaat om een beperkt percentage gerecyclede content in het kledingstuk (Bron: Apparel Insider).
Daarnaast is er veel ontransparantie in de recycling business, waardoor de daadwerkelijke bron van de grondstof moeilijk te herleiden en verifiëren is. Gelukkig zijn er certificaten opgericht om de aanwezigheid van gerecyclede content aan te tonen: het GRS (Global Recycled Standard) en de RCS (Recycled Claim Standard). Beide standaarden zijn in het leven geroepen door de Textile Exchange en verifiëren gerecyclede content door controles van een derde partij. De GRS gaat een stapje verder en kijkt ook naar het productieproces. Het wil schadelijke gevolgen van productie voor mens (via sociale standaarden) en milieu verminderen, duurzame verwerking i.v.m. chemicaliën garanderen en stelt een hogere eis aan het percentage gerecyclede content.
Wat zegt zo’n certificaat nu precies over de gerecyclede content? Voor de GRS moet minimaal 20% van het materiaal gerecycled zijn en moet dat percentage 50% zijn om er een GRS-logo aan te mogen hangen. De RCS heeft twee verschillende labels, RCS Blended (percentage gerecyclede content 5%-95%) en RCS 100 (percentage gerecyclede content 95 – 100%) (Bron: Textile Exchange).
Een andere bezorgdheid is dat PET-flessen in hun eigen functie (in de voedsel- en drankindustrie) eindeloos gerecycled kunnen worden. Terwijl de recyclage mogelijkheden na 1x recyclen tot een textielproduct stuklopen. Het kan dus niet nogmaals gerecycled worden als het kledingstuk wordt afgedankt, met de technieken van vandaag de dag. Het zou circulairder zijn als het materiaal keer op keer hergebruikt wordt voor plastic flessen. Op die manier is er een closed-loop systeem.
Het volgende probleem met gerecycled polyester is dat de textielvezels nooit biologisch kunnen afbreken. Ze kunnen enkel opbreken in steeds kleinere stukjes microplastics.
Tijdens het dragen van de kleding of schoenen komen er door beweging, schuring en wassen microplastics vrij in het milieu. Recent onderzoek wees zelfs uit dat er bijna 2,3x zoveel microplastics zouden loskomen van rPET-stof in vergelijking tot virgin PES (polyester) stof (Bron: İlkan Özkan & Sedat Gündoğdu (2021). Omdat de vezels daarvan korter en kwetsbaarder zijn. Door deze korte vezels, is de kwaliteit van de kledingstukken ook nog eens lager, waardoor producten van dit materiaal een kortere levensduur zullen hebben.
Als je kiest voor een mix van bijvoorbeeld gerecycled polyester en virgin polyester of katoen, wordt de hoeveelheid microplastics die loskomen iets beperkt maar blijft het uiteraard nog steeds bijdragen aan microplastic vervuiling (Bron: H. Frost, M. C. Zambrano, K. Leonas, J. J. Pawlak, R. A. Venditti, 2022). Het nadeel van het mixen van twee verschillende materialen, is echter dat het recycling in het eindeleven van de kleding bemoeilijkt.
Deze voortdurende microplastic toestroom en opstapeling van kledingbergen van afgedankte synthetische kleding bestaande uit niet biologisch afbreekbare materialen hebben een enorm effect op waterleven, de voedselketen en dieren en mensen op aarde. Meer over microplastic vervuiling door polyester kleding lees je hier.
Gerecycled polyester kan gemaakt worden van verschillende grondstoffen. Meestal zijn dat gerecyclede PET-flessen maar ook plastic uit de oceanen, gebruikt polyester textiel of polyester textielresten van productie kunnen een waardevolle grondstof zijn. Recycled polyester producenten zijn verspreid over de hele wereld maar de meeste leveranciers bevinden zich in India en China.
De recycling van deze plastics kan op twee manieren: mechanisch of chemisch. Volgens een quote in The Guardian van Francois Souchet van de Ellen MacArthur Foundation, komt het meeste gerecyclede polyester voor kleding van mechanisch gerecyclede PET-flessen. Bij mechanische recyclage, wordt eerst materiaal opgesneden in kleine stukjes plastic en versmolten om een nieuw garen van te spinnen.
Chemische recycling van polyester gebeurt minder vaak omdat het een kostbaarder proces is. Met dit proces krijgen de vezels hun volledige oorspronkelijke kwaliteit terug. De grondstoffen worden hierbij afgebroken, gezuiverd en in nieuwe deeltjes omgezet. Door alle contaminatie en kleurstoffen te verwijderen, kunnen deze materialen vervolgens in een kringloop worden gerecycled. De kwaliteit van chemisch gerecyclede polyester en de mogelijkheden ervan zijn dus groter dan mechanisch gerecyclede polyester. Wil je meer weten over kleding recycling in zijn werk gaat? Lees dan deze blog.
Chemisch gerecyclede polyester en gerecyclede polyester afkomstig van textielafval zijn momenteel nog niet op grote schaal beschikbaar. Alhoewel er enorm veel grondstoffen van onze afgedankte kleding voorhanden zijn, is recycling ervan nog niet economisch winstgevend en technisch haalbaar genoeg voor bedrijven.
Hierover verschillen de meningen van experts. Waar sommige wetenschappers concluderen dat er 59% minder energie nodig is dan bij de productie van virgin polyester en de CO2 uitstoot bij de productie 32% lager is (Bron: WRAP en Swiss Federal Office for the Environment via Fashion United), komt er bij andere onderzoeken juist een tegenovergesteld resultaat naar boven. Volgens een onderzoek van Weiran Qian, Xiang Ji, Pinghua Xu, Laili Wang, gepubliceerd in Textile Research Journal Vol. 91 (2021), is de CO2 voetafdruk van rPET zo’n 10x groter dan virgin polyester.
Door de vele parameters die invloed hebben op deze resultaten (afhankelijk per productielocatie) en de verschillende scopes die onderzoeken hanteren, is het moeilijk om tot een rechtlijnige conclusie te komen. Ook de recyclingmethode heeft o.a. invloed op hoeveel energieverbruik er is tijdens productie.
De meeste problemen van polyester in het algemeen, kun je niet oplossen door het te vervangen met gerecycled polyester. Vooral de microplastic vervuiling blijft een grote impact hebben op het milieu. Maar voor sommige kledingstukken is het moeilijk om een even functioneel alternatief materiaal te vinden. Denk aan rugzakken, sportkleding, (regen)jassen en zwemkleding.
Wanneer je een kledingstuk van een natuurlijk materiaal zoals linnen, hennep, katoen in de ene hand hebt een kledingstuk van gerecycled polyester in de andere hand, kun je volgens COSH! beter kiezen voor het eerste. Waarom? Omdat dit kledingstuk vrijwel biologisch afbreekbaar is en niet bijdraagt aan plastic vervuiling.
Kijk of er een certificaat aanwezig is van GRS, RCS of dat de leverancier bekend is zoals REPREVE® van oceanbound plastics. Door deze mate van transparantie en traceerbaarheid kun je zo zeker mogelijk zijn dat de polyester daadwerkelijk van gerecyclede oorsprong is. Ook kun je er zo achterkomen of het op een verantwoorde manier is verwerkt, het in veilige werkomstandigheden is geproduceerd en of er een chemicaliënbeleid aanwezig is.
Let ook op de kwaliteit van het gerecyclede polyester kledingstuk en of er zichtbare pluisjes vanaf komen. In dat laatste geval kun je het zeker beter achterlaten in de winkel!
Kledingstukken zoals rugzakken en jassen hoef je gelukkig niet vaak te wassen. Voel je daarbij niet schuldig als je kiest voor gerecycled polyester! Het is belangrijk om stil te staan bij de wasfrequentie van het polyester kledingstuk dat je koopt en het risico dat microplastics terechtkomen in het milieu. Heb je al gerecycled polyester in je kast hangen dat je veel draagt? Draag er goede zorg voor zodat het een zolang mogelijke levensduur kan genieten. Ook kun je een Guppyfriend gebruiken om de microplastic verspreiding tegen te gaan tijdens het wassen, of kiezen voor een wasmachine met een speciale filter.