Sebastiaan Kramer van Hul le Kes over fast fashion en eerlijk textiel in Arnhem

Hal­lo, mijn naam is Sebas­ti­aan Kra­mer. Ik ben mede­op­rich­ter van het soci­a­le en cir­cu­lai­re desig­ner­la­bel Hul le Kes, en con­ser­va­tor lichaam gere­la­teerd ont­werp bij Muse­um Arn­hem. Sinds de jaren tach­tig is het maat­schap­pe­lijk begrip van de waar­de van kle­ding en tex­tiel dra­ma­tisch ach­ter­uit­ge­gaan. Met de komst van fast fas­hi­on doek­ten onze Neder­land­se tex­tiel- en kle­ding­fa­brie­ken op of ver­plaat­sten zich naar lage­loon­lan­den. Wat volg­de was een sys­teem dat is geba­seerd op uit­bui­ting. Iede­re dag pleegt een katoen­boer india zelf­moord, omdat hij de reke­nin­gen niet meer kan beta­len. Werk­ne­mers in kle­ding­fa­brie­ken wer­ken bela­che­lij­ke over­uren tegen een hon­ger­loon. Fast en ultra fast fas­hi­on zijn aan­ja­gers van moder­ne sla­ver­nij. En wij hier in Neder­land hou­den dat in stand, omdat een t‑shirt soms goed­ko­per is dan een friet­je bij de McDonald’s. 

Goed­koop, ja, maar omge­ven door onzicht­ba­re kos­ten en gevol­gen voor mens en mili­eu. In Arn­hem doen we het anders. Bij Hul­le­kes maken we kle­ding van afge­dankt tex­tiel in ons eigen ate­lier in het Broek. Onze mede­wer­kers zijn vak­men­sen en men­sen die reïn­te­gre­ren van­uit hun psy­chi­sche kwets­baar­heid. Wij bou­wen aan een cir­cu­lai­re eco­no­mie waar­in zorg voor mens, mate­ri­aal en ambacht cen­traal staan. Toch wor­den wij en vele ande­re ini­ti­a­tie­ven, van repair­ca­fés tot jon­ge ont­wer­pers, over­schreeuwt door de mil­joe­nen­mar­ke­ting van fast fas­hi­on ketens. In het straat­beeld zie je voor­al de ver­lei­ding om meer, snel­ler en goed­ko­per te kopen. Dat is geen eer­lij­ke con­cur­ren­tie. En dat onder­mijnt de bewust­wor­ding waar wij hier in Arn­hem juist zo hard mee bezig zijn. Een recla­me­ver­bod is in mijn ogen slechts het top­je van de ijs­berg, maar het is wel een stap. 

Het laat zien dat Arn­hem haar maat­schap­pe­lij­ke ver­ant­woor­de­lijk­heid neemt en haar unie­ke posi­tie als mode- en duur­zaam­heids stad waar­maakt. Laten we als gemeen­te, als mode­part­ners en als onder­ne­mers samen het sig­naal afge­ven dat het anders moet en kan. Kies voor de waar­de van kle­ding, voor men­sen en voor de toe­komst. Want ben je tegen sla­ver­nij en uit­bui­ting, dan kan het niet anders dan dat je tegen fast fas­hi­on bent.