18 oktober 2024
Onze favoriete alternatieven voor wol
- COSH! Leden Publiciteit
- Productie
Hennep wordt al duizenden jaren gebruikt als textiel, maar is voor velen nog een onbekend materiaal. Het imago van hennep als textiel voor kleding is een beetje saai en roept vragen op omdat het lijkt op de welbekende wietplant. Toch is het een zeer fijne, luchtige stof voor de zomer, die tal van voordelen heeft voor het milieu. Wil jij meer weten over hennep, waar het geproduceerd wordt en onder welke omstandigheden? Lees dan zeker verder.
Hennep en wiet: dezelfde plant?
Als je aan hennep denkt, denk je in eerste instantie waarschijnlijk niet aan textiel maar aan de marijuana waar je high van wordt. Toch zijn de twee verschillend en hebben de planten andere eigenschappen ondanks ze allebei een cannabisplant zijn. Hennep is een bastvezel die wordt verkregen uit de stengel van de plant. De vezel is volledig natuurlijk en biologisch afbreekbaar. Dit in tegenstelling tot een synthetische vezel zoals polyester die microplastics achterlaat in het milieu.
Van hennep kunnen ongeveer dezelfde producten gemaakt worden als van katoen en soms worden de twee gemengd. Zo worden ook jeans gemaakt van hennep. De voordelen van hennep als textiel voor kleding zijn bijvoorbeeld dat de stof luchtig is, snel droogt en absorbeert en stevig is waardoor de kleding lang meegaat. Daarnaast wordt de stof ook zacht wanneer je ze wast. Hennep is vooral fijn om te dragen als het warm is door zijn luchtigheid.
Is hennep een ethisch verantwoorde keuze?
Hennepplanten kunnen bijna overal ter wereld worden verbouwd omdat ze makkelijk en onder veel weersomstandigheden kunnen groeien. Het gewas wordt in meer dan 30 landen verbouwd en momenteel komt het merendeel uit China met 70% van de wereldwijde productie. Daarna is Frankrijk de grootste producent, gevolgd door Oostenrijk, Chili en het Verenigd Koninkrijk. Ook in de Verenigde Staten wordt hennepkweek steeds populairder. HOGENT gaf naar aanleiding van onderzoek ‘Eigen Kweek’ aan dat hennepteelt voor de lange textielvezel duidelijk potentieel heeft in onze regio.
Naar schatting wordt er wereldwijd ongeveer 60.657 megaton (2019) hennep geproduceerd per jaar. Vezels gemaakt van planten waaronder jute, linnen, hennep en anderen hadden in 2019 een marktaandeel van 6 procent. De vezel wordt gebruikt voor bijvoorbeeld interieurtextiel, tenten, zeilen en dus ook voor kleding .
Kan China ethische productie van hennep garanderen?
China is marktleider in de teelt en productie van henneptextiel. Vrijwel alle henneptextiel dat hier verkocht wordt komt dan ook uit China. De afgewerkte hennep producten zijn voornamelijk bestemd voor de binnenlandse markt en slechts een klein gedeelte van de Chinese hennep wordt verwerkt tot textiel, het meeste wordt gebruikt voor brandstof, papier en andere industriële producten (Van In, 2019). Door de zwakke arbeidswetten en milieuregelgeving in China is het onduidelijk of hennep uit het land ecologisch en op een maatschappelijk verantwoorde wijze geproduceerd wordt.
Van plant tot textiel: zo werkt het productieproces van hennep
Hennep groeit relatief snel en een groot voordeel is dat er geen pesticiden nodig zijn om de plant te laten overleven. Al wil dat niet zeggen dat alle hennep biologisch is. Het wordt op een vergelijkbare manier verwerkt als vlas. Hennep planten kunnen verwerkt worden op verschillende manieren.
Het algemene proces van hennepplant tot textiel gaat als volgt. Na ongeveer 4 tot 6 weken kunnen de hennepstelen geoogst worden. Daarna moet de vezel worden gescheiden van de plantstelen. Dat kan door middel van het traditionele veldroten, de stelen worden in dat geval achtergelaten in open velden om te ontbinden. Dit kan bijvoorbeeld ook via stoomexplosie, waarbij de vezel en de houtachtige kern van de plant van elkaar afgebroken door een stoomstoot. Enzymatisch roten geeft kortere, dikkere en minder sterke vezels in vergelijking met het traditioneel veldroten. Deze methode maakt verwerking van hennep gemakkelijker, echter gaat het ten koste van de stevigheid. Het CRAiLAR enzyme-based process levert een zachte stof op, vergelijkbaar met die van regulier katoen. Via deze methode is 17 liter water nodig om een kilo afgewerkte hennepvezel te produceren, terwijl er zo’n 760 liter nodig is om een kilo conventioneel katoen te verkrijgen.
Hierna kunnen de vezels worden verwerkt en eventueel worden gewassen. Dat is niet noodzakelijk maar als de draden met behulp van chemische of mechanische processen worden bewerkt kunnen de vezels een zachter en elastischer resultaat opleveren. Vervolgens kunnen de draden worden gesponnen en geweven tot een stof.
High van de hennep in je kleding?
De soort industriële hennepplant, een variant van de Cannabis sativa, die gebruikt wordt voor kleding bevat slechts een kleine hoeveelheid van de psychoactieve stof uit cannabis. Het percentage verdovende middelen zoals tetrahydrocannabinol (THC) is afhankelijk van het exacte ras, meestal kleiner dan 0.3%. De plant heeft bovendien ook een heel ander uiterlijk: hij is onder andere hoger.
Verbod op het telen van hennep?
Toch is het verbouwen van hennep in veel landen verboden door de verdovende eigenschappen van de Cannabis sativa plant. In Vlaanderen dient men voor het telen van hennep een vergunning aan te vragen met vermelding van de uitgezaaide oppervlakte, de locatie én het uit te zaaien ras.
Is hennep een veelgebruikte textielvezel?
De westerse hennepteelt is een tijd weggeweest vanwege het verbod dat was ingevoerd omdat de plant geassocieerd werd met het gebruik van cannabis als verdovend middel, ook was er concurrentie met andere textielvezels (door opkomende synthetische vezels en hoge arbeidskosten).
Industriële hennep is nu weer in opmars, in Europa werd in 2017 voor het eerst meer dan 42.500 ha hennep geteeld in Europa, ten opzichte van 15.000 ha in 2012. De Europese teelt is momenteel gericht op de teelt van hennep voor de korte, technische vezel al dan niet in combinatie met het zaad. Van de korte vezel kan onder andere papier worden geproduceerd. Voor de korte vezel is niet veel afzet in onze regio maar voor de lange vezel wel, de vlasverwerkende industrie wil namelijk voldoen aan de vraag van ontwerpers en consumenten naar lokaal geteelde en duurzaam textiel.
De productiekosten voor hennep zijn in principe hetzelfde als katoen. Alleen is de aankoopprijs hoger omdat het (nu nog) op kleine schaal geproduceerd wordt. Als de regelgeving rondom de hennepteelt verbetert en de stof meer geaccepteerd wordt als alternatief voor katoen zal de aankoopprijs dalen.
Wil je meer lezen over hennep en de milieu-impact van deze vezel? Lees dan zeker hier verder. Ben je op zoek naar duurzame kleding van onder andere hennep? Neem dan zeker een kijkje op onze shoppinggids en ontdek duurzame kleding in jouw stijl en binnen jouw budget, bij jou in de buurt!
Lees ook:
Welke impact heeft katoen op mens en milieu?
