Regeneratieve mode: mode met toekomst?

Van katoen­teelt tot vezels: de term ​“rege­ne­ra­tief” wordt steeds vaker genoemd in de mode-indu­strie. Maar wat bete­kent het eigen­lijk? Komt de term al over­een met de wer­ke­lijk­heid, is het meer een wish­ful thin­king of is het slechts een aan­trek­ke­lij­ke mar­ke­ting­tool? We heb­ben rege­ne­ra­tie­ve bena­de­rin­gen in de mode-indu­strie onder de loep genomen:

Take-Aways

• In de mode­we­reld krijgt rege­ne­ra­tie­ve land­bouw steeds meer aan­dacht, omdat het niet alleen een oplos­sing kan bie­den voor de ver­nie­ti­ging van eco­sys­te­men en de ach­ter­uit­gang van de bio­di­ver­si­teit, maar ook voor diep­ge­wor­tel­de soci­a­le pro­ble­men in de tex­tiel­pro­duc­tie. De revi­ta­li­se­ring van de bodem­kwa­li­teit, de bescher­ming van de bio­di­ver­si­teit en de bevor­de­ring van kool­stof­vast­leg­ging spe­len een cru­ci­a­le rol, voor­al bij de inkoop van natuur­lij­ke mate­ri­a­len zoals katoen en wol.
• Dit gaat vaak gepaard met de over het hoofd gezie­ne toe-eige­ning en exploi­ta­tie van ken­nis en hulp­bron­nen van inheem­se en ach­ter­ge­stel­de gemeen­schap­pen. Hoe­wel er geen stan­daard­de­fi­ni­tie bestaat, is er con­sen­sus over de kern­ge­dach­te van rege­ne­ra­tie: het gaat om een holis­ti­sche beschou­wing en behan­de­ling van eco­lo­gi­sche en soci­a­le aspec­ten om een duur­za­me en recht­vaar­di­ge toe­komst voor ieder­een te bevorderen.
• Tex­ti­le Exchan­ge, een wereld­wij­de non-pro­fit­or­ga­ni­sa­tie, pre­sen­teer­de in de zomer van 2023 een kader voor de beoor­de­ling van rege­ne­ra­tie­ve land­bouw. Dit kader houdt reke­ning met de diver­si­teit van de mode-indu­strie en de loka­le land­bouw­om­stan­dig­he­den. Het gaat ver­der dan tra­di­ti­o­ne­le nor­men en inte­greert aspec­ten zoals bodem­ge­zond­heid, bio­di­ver­si­teit en soci­a­le recht­vaar­dig­heid. Door mid­del van der­ge­lij­ke kaders streeft rege­ne­ra­tie­ve land­bouw naar de ont­wik­ke­ling van veer­krach­ti­ge pro­duc­tie­sys­te­men die vol­doen aan loka­le omstan­dig­he­den en wereld­wij­de duurzaamheidsdoelen.

In deze deep dive in rege­ne­ra­tie­ve mode is er input van: 

• Mile­na Les­z­ko­wicz-Weiz­man, free­lan­ce com­mu­ni­ca­tie- en con­tent­stra­teeg met een focus op regeneratie 
• Isa­bel Gomez, lid van het mana­ge­ment­team van de Crad­le-to-Crad­le NGO in Berlijn

Steeds meer mode­mer­ken kie­zen voor rege­ne­ra­tie­ve vezels. Zowel The North Face als All­bir­ds heb­ben zich ten doel gesteld om in 2025 alleen nog rege­ne­ra­tie­ve katoen te gebrui­ken. Indi­tex richt zich ook op rege­ne­ra­tie­ve land­bouw: het Spaan­se mode­con­cern, dat onder ande­re Zara, Mas­si­mo Dut­ti en Bers­h­ka in zijn port­fo­lio heeft, inves­teert begin 2023 onge­veer 15 mil­joen euro in het Rege­ne­ra­tie­fonds voor de Natuur, dat in 2021 werd gelan­ceerd door de non-pro­fit­or­ga­ni­sa­tie Con­ser­va­ti­on Inter­na­ti­o­nal en de luxe­groep Kering.

De term ​“rege­ne­ra­tief” is de afge­lo­pen jaren een sleu­tel­woord gewor­den in de land­bouw- en mode-indu­strie, als reac­tie op de drin­gen­de behoef­te van con­su­men­ten en poli­ti­ci om duur­za­me­re en mili­eu­vrien­de­lij­ke­re prak­tij­ken te pro­mo­ten. De term werd oor­spron­ke­lijk geïn­tro­du­ceerd in de land­bouw om prak­tij­ken te beschrij­ven die ver­der gaan dan alleen het behoud van eco­sys­te­men en actief bij­dra­gen aan de ver­nieu­wing ervan. Onder­tus­sen heeft de term ook aan belang gewon­nen in de mode-indu­strie. De behoef­te aan een rege­ne­ra­tie­ve bena­de­ring komt voort uit het groei­en­de besef dat con­ven­ti­o­ne­le metho­des om kle­ding te pro­du­ce­ren vaak lei­den tot aan­tas­ting van het mili­eu, ver­spil­ling van grond­stof­fen en soci­a­le onrechtvaardigheid.

Regeneratief – wat betekent dat eigenlijk?

Er bestaat geen stan­daard defi­ni­tie van de term ​“rege­ne­ra­tief”. Dit komt ook door­dat rege­ne­ra­tie­ve land­bouw niet in één zin kan wor­den uit­ge­legd. Het is con­tex­t­af­han­ke­lijk en ver­eist een holis­ti­sche sys­teem­be­na­de­ring die zich richt op men­sen en eco­sys­te­men. Mile­na Les­z­ko­wicz-Weiz­man, free­lan­ce com­mu­ni­ca­tie- en con­tent­stra­teeg met een focus op rege­ne­ra­tie, werkt met deze defi­ni­tie: ​“Mijn ver­een­vou­dig­de defi­ni­tie van rege­ne­ra­tie: genoeg nemen en genoeg terug­ge­ven om toe­kom­stig nemen te garan­de­ren.” 

Op dit moment is mode ech­ter noch als sys­teem, noch als indu­strie rege­ne­ra­tief. ​“Ik geloof hei­lig in het rege­ne­ra­tie­ve con­cept. Rege­ne­ra­tie heeft een bepaal­de aan­trek­kings­kracht. Maar dege­nen die het con­cept van rege­ne­ra­tie niet echt begrij­pen, wil­len vaak snel op de kar sprin­gen, deel­ne­men aan het gesprek en mee­doen. Als je dat doet, loop je het risi­co dat je niet de nodi­ge tijd neemt om je in het onder­werp te ver­die­pen en na te den­ken over hoe dit con­cept je eigen kijk op de wereld fun­da­men­teel kan ver­an­de­ren.”

Regeneratie voor de textielketen – en daarbuiten

In hun nieuws­brief The Cris­ps schet­sen Tani­ta Hec­king en Lavi­nia Muth de basis­ele­men­ten van rege­ne­ra­tie­ve mode. De kern is een land­bouw­prak­tijk die erop gericht is de kwa­li­teit van de bodem te ver­be­te­ren, de bio­di­ver­si­teit te bescher­men en de vast­leg­ging van kool­stof in de bodem te ver­gro­ten. Daar­om speelt rege­ne­ra­tie­ve land­bouw een rol in de hele tex­tiel­ke­ten – van akker­bouw, waar katoen en ande­re plant­aar­di­ge vezels wor­den ver­bouwd, tot wei­de­bouw, die essen­ti­eel is voor de pro­duc­tie van dier­lij­ke vezels zoals wol en leer, tot bos­bouw, die belang­rijk is voor de pro­duc­tie van cel­lu­lo­se­ve­zels (zoals vis­co­se). Een ander vaak ver­waar­loosd, maar essen­ti­eel aspect is het voor­ko­men van ontbossing.

De rege­ne­ra­tie­ve mode­be­na­de­ring pro­beert niet alleen eco­lo­gi­sche scha­de te her­stel­len, maar ook diep­ge­wor­tel­de soci­a­le pro­ble­men aan te pak­ken die samen­han­gen met de pro­duc­tie van kle­ding. Door prin­ci­pes van deko­lo­ni­sa­tie en soci­a­le recht­vaar­dig­heid te inte­gre­ren, wordt het vaak gene­geer­de pro­bleem van toe-eige­ning en exploi­ta­tie van ken­nis en hulp­bron­nen van inheem­se en ach­ter­ge­stel­de gemeen­schap­pen erkend en aangepakt. 

Vol­gens Hec­king en Muth stelt deze bena­de­ring ook de eco­no­mi­sche groei in vraag – in lijn met de degrowth bewe­ging – en streeft ze naar een even­wicht dat zowel de pla­neet als alle men­sen ten goe­de komt. Degrowth vraagt om een her­o­ver­we­ging van ons eco­no­misch sys­teem in de rich­ting van een bewus­te ver­tra­ging en ver­min­de­ring van pro­duc­tie en con­sump­tie. Het ver­bruik van hulp­bron­nen en de impact op het mili­eu moe­ten wor­den gemi­ni­ma­li­seerd en soci­a­le recht­vaar­dig­heid en levens­kwa­li­teit moe­ten wor­den bevor­derd. Rege­ne­ra­tie­ve mode, die geba­seerd is op de degrowth bewe­ging, is daar­om gericht op het ver­min­de­ren van scha­de en bevor­dert actie­ve maat­re­ge­len om het mili­eu te her­stel­len en een eer­lij­ke­re samen­le­ving te creëren. 

Regeneratie richt zich op lokale oplossingen voor mode

In de zomer van 2023 pre­sen­teer­de Tex­ti­le Exchan­ge een raam­werk voor het eva­lu­e­ren van pro­jec­ten of pro­gram­ma’s op het gebied van rege­ne­ra­tie­ve land­bouw aan de hand van ver­schil­len­de indi­ca­to­ren. Het ​‘Rege­ne­ra­ti­ve Agri­cul­tu­re Out­co­me Fra­me­work’ is bedoeld om de mode- en tex­tiel­in­du­strie te hel­pen de effec­ten van rege­ne­ra­tie­ve land­bouw meet­baar te maken. 

In tegen­stel­ling tot con­ven­ti­o­ne­le raam­wer­ken, die vaak geba­seerd zijn op star­re nor­men, wordt dit sys­teem geken­merkt door een ver­schei­den­heid aan flexi­be­le indi­ca­to­ren die reke­ning kun­nen hou­den met de spe­ci­fie­ke omstan­dig­he­den van elke regio en elk land­bouw­be­drijf. Ech­te rege­ne­ra­tie­ve land­bouw is een plaats­ge­bon­den, resul­taat­ge­rich­te sys­teem­be­na­de­ring en niet sim­pel­weg een lijst met nor­men, aldus de auteurs van het raam­werk. Het belang­rijk­ste doel is om de samen­wer­king tus­sen rege­ne­ra­tie­ve boer­de­rij­en en de mode-indu­strie te bevor­de­ren en ervoor te zor­gen dat dit gebeurt op een manier die alle betrok­ken par­tij­en ten goe­de komt. 

Voor de data­ba­se is het kader geba­seerd op een ana­ly­se van ver­schil­len­de sleu­tel­in­di­ca­to­ren. Een voor­beeld is de beoor­de­ling van de bodem­kwa­li­teit: boe­ren zou­den de ver­be­te­ring van de bodem­struc­tuur, de toe­na­me van orga­nisch mate­ri­aal en de bevor­de­ring van het micro­bi­ë­le leven in de bodem kun­nen gebrui­ken als indi­ca­to­ren van rege­ne­ra­tie­ve prak­tij­ken. Tex­tiel­be­drij­ven zou­den deze gege­vens dan kun­nen gebrui­ken om leve­ran­ciers te selec­te­ren die zich inzet­ten voor het her­stel en de bescher­ming van natuur­lij­ke hulp­bron­nen. Dit kader is bedoeld om bre­de toe­gang te bie­den tot infor­ma­tie en aan­be­ve­lin­gen en is nut­tig voor zowel klei­ne boer­de­rij­en als gro­te textielbedrijven.

Vol­gens Vogue Busi­ness zou het kun­nen hel­pen om meer bewust­zijn te cre­ë­ren voor het gebruik van rege­ne­ra­tie­ve land­bouw in de mode-indu­strie. Aan de ande­re kant zijn er ook zor­gen dat het kader mis­schien niet vol­doen­de is voor een diep­gaan­de trans­for­ma­tie en regeneratie. 

Een regeneratief textiellabel?

De Rege­ne­ra­ti­ve Index is een beoor­de­lings­in­stru­ment dat de rege­ne­ra­tie­ve kwa­li­teit van bedrijfs­mo­del­len ana­ly­seert. De index is ont­wik­keld door Cir­cu­lab, een Fran­se ont­werp­stu­dio en advies­bu­reau, en ana­ly­seert de impact van indi­vi­du­e­le bedrijfs­mo­del­len op men­sen en ande­re ecosystemen.

Som­mi­ge mode­la­bels ver­trou­wen ook op de ROC-cer­ti­fi­ce­ring (Rege­ne­ra­ti­ve Orga­nic Cer­ti­fied), die bio­lo­gi­sche land­bouw­prak­tij­ken, die­ren­wel­zijn en soci­a­le recht­vaar­dig­heid com­bi­neert. De cer­ti­fi­ce­ring gaat ver­der dan de tra­di­ti­o­ne­le bio­lo­gi­sche nor­men zoals de EU Orga­nic Regu­la­ti­on of het USDA Orga­nic-keur­merk: het ver­eist niet alleen het ver­mij­den van syn­the­ti­sche pes­ti­ci­den en mest­stof­fen, maar bevor­dert ook uit­ge­brei­de land­bouw­prak­tij­ken die de bodem actief rege­ne­re­ren en de bio­di­ver­si­teit ondersteunen.

Door extra dimen­sies te inte­gre­ren, zoals nor­men voor eer­lij­ke arbeids­om­stan­dig­he­den, stelt de ROC-cer­ti­fi­ce­ring een uit­ge­brei­de­re en holis­ti­sche norm. Naast boe­ren kun­nen ook bedrij­ven het label dra­gen. Mode­be­drij­ven zoals J.Crew, Pata­go­nia, H&M en Know­led­ge Cot­ton Appa­rel heb­ben al ROC-gecer­ti­fi­ceer­de kle­ding in hun assortiment.

Ondanks deze posi­tie­ve aspec­ten is er ook kri­tiek op de imple­men­ta­tie en uit­voer­baar­heid van ROC-cer­ti­fi­ce­ring. Dit betreft bij­voor­beeld de kos­ten van cer­ti­fi­ce­ring. Vol­gens cri­ti­ci kun­nen de uit­ge­brei­de eisen een belem­me­ring vor­men, voor­al voor klei­ne­re bedrij­ven, omdat ze zowel finan­ci­eel als admi­ni­stra­tief veel­ei­send kun­nen zijn. 

Een ander punt van kri­tiek is dat het moni­to­ren en hand­ha­ven van de ROC-nor­men in de prak­tijk moei­lijk kan zijn. Dit roept vra­gen op over de con­sis­ten­tie en betrouw­baar­heid van de cer­ti­fi­ce­ring, voor­al in wereld­wij­de toe­le­ve­rings­ke­tens met ver­schil­len­de regi­o­na­le omstan­dig­he­den en regel­ge­ving. Tot slot wordt ook de rol van het merk Pata­go­nia als mede­op­rich­ter van de cer­ti­fi­ce­ring bekri­ti­seerd. Hoe­wel Pata­go­ni­a’s inzet voor duur­zaam­heid en ethi­sche prak­tij­ken alom wordt geres­pec­teerd, geven der­ge­lij­ke ban­den tus­sen een cer­ti­fi­ce­rings­ini­ti­a­tief en een com­mer­ci­ë­le orga­ni­sa­tie aan­lei­ding tot bezorgd­heid over moge­lij­ke belangenconflicten.

Cradle-to-cradle is een aanvulling op regeneratieve praktijken

Het crad­le-to-crad­le-con­cept, dat nauw ver­bon­den is met rege­ne­ra­tie­ve mode, richt zich op een alles­om­vat­tend ont­werp en een duur­za­me levens­cy­clus van het pro­duct. Net als bij rege­ne­ra­tie­ve mode gaat het bij crad­le-to-crad­le om een vol­le­di­ge inte­gra­tie van duur­za­me prak­tij­ken in de pro­duc­tie­ke­ten. Het houdt reke­ning met het gebruik van mate­ri­a­len die gezond zijn voor mens en mili­eu, bevor­dert het gebruik van her­nieuw­ba­re ener­gie en sti­mu­leert een zorg­vul­dig gebruik van water en grond. Ook het soci­a­le aspect wordt bena­drukt: Eer­lij­ke arbeids­om­stan­dig­he­den en leef­ba­re lonen zijn essentieel.

Crad­le-to-crad­le-tex­tiel is zo ont­wor­pen dat elk onder­deel – van acces­soi­res zoals kno­pen en rit­sen tot de vezels zelf – zon­der kwa­li­teits­ver­lies kan wor­den terug­ge­voerd in de pro­duc­tie­cy­clus of kan wor­den gere­cy­cled. Zelfs micro­ve­zels die vrij­ko­men tij­dens het was­sen zijn zo ont­wor­pen dat ze bio­lo­gisch afbreek­baar zijn en dus vei­lig kun­nen wor­den terug­ge­bracht in de biosfeer. 

Ver­ge­le­ken met rege­ne­ra­tie­ve mode, die zich richt op het revi­ta­li­se­ren van eco­sys­te­men en soci­a­le recht­vaar­dig­heid, bena­drukt crad­le-to-crad­le ook het belang van een alles­om­vat­tend, cir­cu­lair ont­werp- en pro­duc­tie­pro­ces. Bei­de bena­de­rin­gen vul­len elkaar aan, bou­wen op elkaar voort en bie­den samen een alles­om­vat­ten­de stra­te­gie. Isa­bel Gomez, lid van het Crad­le to Crad­le mana­ge­ment­team in Ber­lijn, legt uit: ​“Het ana­ly­se­ren van alle pro­duct­on­der­de­len en de hele toe­le­ve­rings­ke­ten van tex­tiel met betrek­king tot de gezond­heid van mate­ri­a­len en recy­cle­baar­heid is van­daag de dag nog niet de stan­daard. Het zou in het belang van pro­duc­tie­be­drij­ven moe­ten zijn om tex­tiel zo te ont­wer­pen dat de mate­ri­a­len van kle­ding­stuk­ken die niet meer wor­den gebruikt, altijd beschik­baar zijn als voe­dings­stof­fen voor nieu­we pro­duc­ten. Dit stelt uit­ein­de­lijk de grond­stof­fen­be­hoef­te van fabri­kan­ten in de toe­komst veilig.

Om tech­ni­sche kring­lo­pen te kun­nen slui­ten, zou er ook een ech­te cir­cu­lai­re logis­tiek moe­ten zijn die terug­na­me­sys­te­men, sor­te­ring, her­ver­wer­king en recy­cling omvat, even­als de terug­keer naar de tex­tiel­pro­duc­tie. Hoe­wel dit in som­mi­ge geval­len al gebeurt, is het nog niet stan­daard, deels door een gebrek aan markt­bre­de infra­struc­tuur. Vol­gens Isa­bel Gomez is het ook in het belang van de fabri­kan­ten zelf om deze infra­struc­tuur te hel­pen opbou­wen. ​“Tege­lij­ker­tijd zijn de juis­te poli­tie­ke rand­voor­waar­den nodig, te begin­nen met stren­ge kwa­li­teits­cri­te­ria voor tex­tiel dat op de markt komt, maar ook met sti­mu­lan­sen voor cir­cu­lai­re bedrijfsmodellen.

In de DACH-regio in Duits­land heb­ben bedrij­ven als Tri­ge­ma, Runa­mics, Cir­cu­lar Clothing en Erlich Tex­til zich ver­bon­den aan het crad­le-to-crad­le­con­cept. Mer­ken als C&A, Ralph Lau­ren, Cali­da, Tchi­bo en Wolf­ord bie­den ook gecer­ti­fi­ceer­de shirts, jeans, jas­sen, trui­en en onder­goed aan. Een vol­le­di­ge lijst van alle pro­duc­ten die het Crad­le to Crad­le-cer­ti­fi­caat dra­gen, inclu­sief spe­ci­fie­ke onder­de­len zoals kleu­ren of garens en thuist­ex­tiel zoals bed­den­goed of gor­dij­nen, is te vin­den op de web­si­te van het Crad­le to Crad­le Pro­ducts Inno­va­ti­on Insti­tu­te.

Geen ​‘one-size-fits-all’ oplossing

Een rap­port uit 2022 van Tex­ti­le Exchan­ge over rege­ne­ra­tie­ve mode sug­ge­reert dat in plaats van nieu­we nor­men of cer­ti­fi­ce­rin­gen voor rege­ne­ra­tie­ve land­bouw te cre­ë­ren, de mode-indu­strie zou moe­ten over­we­gen om aan­vul­len­de modu­les te ont­wik­ke­len. Deze aan­vul­len­de modu­les zou­den vol­doen aan de cri­te­ria van bestaan­de nor­men, zoals ROC-cer­ti­fi­ce­ring, en ook reke­ning hou­den met belang­rij­ke aspec­ten zoals bodem­ge­zond­heid, water­be­heer, bio­di­ver­si­teit en soci­a­le rechtvaardigheid.

Vol­gens Tex­ti­le Exchan­ge heeft rege­ne­ra­tie­ve land­bouw ook het poten­ti­eel om fun­da­men­te­le uit­da­gin­gen voor de mode-indu­strie aan te pak­ken. Naast de ver­sto­rin­gen in de toe­le­ve­rings­ke­ten door de pan­de­mie van het coro­na­vi­rus, bestaat er een nog gro­ter en lang­du­ri­ger risi­co door kli­maat­ge­re­la­teer­de ver­sto­rin­gen in de pro­duc­tie van vezel­ge­was­sen. Vol­gens Tex­ti­le Exchan­ge kun­nen rege­ne­ra­tie­ve land­bouw­be­na­de­rin­gen een sleu­tel­rol spe­len om boe­ren in deze regi­o’s te hel­pen veer­krach­ti­ge­re pro­duc­tie­sys­te­men te ont­wik­ke­len en zo de risi­co’s in de hele toe­le­ve­rings­ke­ten van de mode-indu­strie te beperken.

Regeneratieve mode: Trend of echte verandering?

De ont­werp­ster Angel Chang wordt inter­na­ti­o­naal erkend als pio­nier op het gebied van rege­ne­ra­tie­ve mode. Ze com­bi­neert duur­zaam­heid met tra­di­ti­o­neel vak­man­schap. In de berg­pro­vin­cie Guiz­hou in Chi­na maken loka­le ambachts­lie­den de kle­ding­stuk­ken van haar lijn. Op haar web­si­te bena­drukt Chang dat de katoen in zijn natuur­lij­ke staat wordt ver­werkt. Hier­door blijft de katoen­zaad­olie ach­ter op de vezel en is de stof bij­zon­der zacht.

Pata­go­nia – mede­op­rich­ter van het ROC-label – koopt al sinds 1996 bio­lo­gisch katoen in en zet zich sinds­dien in om boe­ren ken­nis te laten maken met rege­ne­ra­tie­ve land­bouw­prak­tij­ken. In 2018 voer­de Pata­go­nia een proef­oogst uit van ROC-katoen in India, waar­bij werd samen­ge­werkt met meer dan 150 boe­ren. Sinds­dien is het pro­gram­ma uit­ge­breid tot meer dan 2.000 boe­ren. In het voor­jaar van 2022 lan­ceer­de Pata­go­nia zijn eer­ste pro­duct­lijn gemaakt van ROC-katoen.

Het Rege­ne­ra­ti­ve Fund for Natu­re heeft zich­zelf tot doel gesteld om tegen 2026 één mil­joen hec­ta­re land­bouw­grond in zes lan­den om te vor­men tot rege­ne­ra­tie­ve land­bouw. Hier­toe kent de orga­ni­sa­tie sub­si­dies toe aan ini­ti­a­tie­ven zoals The Good Growth Com­pa­ny, die streeft naar het her­stel van eco­sys­te­men in Mon­go­lië door de pro­duc­tie van kasj­mier­gei­ten. Fun­da­ci­on Soli­da­ri­dad Lati­noame­ri­ca­na, die koei­en­huid pro­du­ceert met Cre­ool­se en inheem­se klei­ne vee­hou­ders in Argen­ti­nië, en Orga­nic Cot­ton Acce­le­ra­tor, die con­ven­ti­o­ne­le katoen­boe­ren in India onder­steunt bij hun over­gang naar bio­lo­gi­sche land­bouw, heb­ben ook sub­si­dies ont­van­gen. Tot nu toe zijn zeven sub­si­dies tus­sen 100.000 en 500.000 Ame­ri­kaan­se dol­lar toe­ge­kend. 
In Neder­land werkt bij­voor­beeld de Cir­cu­lar Cot­ton Cas­ca­de rond inno­va­tie­ve en rege­ne­ra­tie­ve agri­cul­tuur in de katoen­teelt. Dit is een samen­wer­king tus­sen Rad­dis Cot­ton, de Avans Hoge­school en Yas­sas­ree B.V.

Van modewoord tot uitvoerbaar concept

Rege­ne­ra­tie is een mode­woord gewor­den, net zoals duur­zaam­heid dat een paar jaar gele­den was. Dit is vol­ko­men nor­maal en sys­te­misch,” zegt Mile­na Les­z­ko­wicz-Weiz­man: ​“Zolang we con­cep­ten toe­pas­sen bin­nen het kapi­ta­lis­ti­sche, op groei gerich­te sys­teem, zal het sys­teem zich deze con­cep­ten toe-eige­nen als mode­woor­den en trends. In de kapi­ta­lis­ti­sche bedrijfs­con­text is er nog te wei­nig ruim­te en geduld voor echt diep­gaan­de en lan­ge­ter­mijn­ver­an­de­rin­gen. Hoe­wel veel mer­ken zich al rich­ten op rege­ne­ra­tie­ve vezels, is het niet ver­ras­send dat ze nog niet wijd­ver­spreid zijn in de main­stream markt en dat de vraag rela­tief laag blijft. 

Vol­gens de rege­ne­ra­tie­stra­teeg is er geen gebrek aan ken­nis of pio­niers, maar eer­der aan winst­ge­vend­heid. De waar­de van rege­ne­ra­tie, d.w.z. revi­ta­li­sa­tie, is momen­teel niet inge­prijsd. Rege­ne­ra­tie zou de uit­ga­ven kun­nen ver­la­gen, net zoals revi­ta­li­sa­tie het risi­co op eco­lo­gi­sche ram­pen zou kun­nen ver­la­gen. Kort­om, de posi­tie­ve impact van rege­ne­ra­tie­ve prak­tij­ken moet veel beter gear­ti­cu­leerd en geprijsd wor­den, want die bestaat,” zegt Mile­na Les­z­ko­wicz-Weiz­man. Dan zou­den meer bedrij­ven uit de mode-indu­strie deze aan­pak zeker omarmen.

Naar onze mening is een rege­ne­ra­tie­ve mode-indu­strie niet alleen geba­seerd op het rege­ne­ra­tie­ve gebruik van land­bouw­grond en water en de recy­cle­baar­heid van mate­ri­a­len,” zegt Isa­bel Gomez van Crad­le to Crad­le. Voor­al het aspect van de gezond­heid van mate­ri­a­len is vaak ver­waar­loosd in de dis­cus­sie over rege­ne­ra­tie­ve mode. Toch is dit crad­le-to-crad­le cri­te­ri­um niet alleen belang­rijk om de gezond­heid van mens en mili­eu te beschermen.’

De toekomst van regeneratieve mode

Maar nu veel mer­ken tege­lij­ker­tijd op de rege­ne­ra­tie­ve land­bouw­wa­gen sprin­gen, rijst de vraag of dit slechts een mar­ke­ting­trend is of een ech­te ver­an­de­ring. De mode-indu­strie moet zich dit rea­li­se­ren: Het gaat niet alleen om het gebruik van rege­ne­ra­tie­ve vezels, maar ook om wie ze pro­du­ceert, onder wel­ke omstan­dig­he­den en of de prin­ci­pes van rege­ne­ra­tie­ve land­bouw con­se­quent en vol­le­dig wor­den toegepast.

Boven­dien is het voor een wer­ke­lijk rege­ne­ra­tie­ve bena­de­ring van mode belang­rijk dat mer­ken ook trans­pa­ran­tie en soci­a­le ver­ant­woor­de­lijk­heid tonen in hun bedrijfs­fi­lo­so­fie en ethiek. De focus moet niet alleen lig­gen op het mini­ma­li­se­ren van nega­tie­ve effec­ten, maar ook op het leve­ren van een posi­tie­ve bij­dra­ge aan het her­stel van eco­sys­te­men en het wel­zijn van de gemeen­schap­pen die betrok­ken zijn bij de pro­duc­tie. Alleen op deze manier kan de trend naar rege­ne­ra­tie­ve land­bouw meer wor­den dan alleen een mar­ke­ting­in­stru­ment voor mode­la­bels en bij­dra­gen aan ech­te verandering.