Franse Kledingbelasting van €5 – een Game Changer voor Duurzame Mode?

Frank­rijk staat aan de voor­avond van een nieu­we mijl­paal in de wereld­wij­de strijd tegen het fast fas­hi­on para­dig­ma, dank­zij het gedurf­de voor­stel van het Fran­se par­le­ments­lid Antoi­ne Ver­mo­rel Mar­ques. De voor­ge­stel­de toe­slag van € 5 op elk ver­kocht fast fas­hi­on arti­kel kan een nieu­we stap zijn in de rich­ting van ech­te, tast­ba­re ver­an­de­ring in het aan­ge­zicht van de mili­eu- en soci­a­le ver­woes­ting van ultra­snel­le mode, geleid door gigan­ten als SHEIN en Temu. Deze stap, die deel uit­maakt van de bre­de­re wet­ge­ven­de inspan­nin­gen van de cen­trum­recht­se Fran­se Hori­zons Group, pro­beert de weeg­schaal te kan­te­len en ​“made in Fran­ce” te laten pre­va­le­ren boven ​“made in Chi­na”. Maar de bran­den­de vraag blijft: Is dit genoeg om het tij te keren? Peel back the lay­ers met COSH!

Wat Schuilt er Onder het Prijskaartje van Fast-Fashion?

De allu­re van fast fas­hi­on is onmis­ken­baar: het is goed­koop, het is chic en het is tren­dy. Maar onder deze faça­de gaat een onbe­re­ken­ba­re eco­lo­gi­sche en soci­a­le tol schuil, die aan het licht is geko­men door de bevin­din­gen van Green­pea­ce Duits­land over de che­mi­sche pro­duc­ten van SHEIN. Van de 42 onder­zoch­te arti­ke­len bleek een ver­ont­rus­ten­de 15% gevaar­lij­ke stof­fen te bevat­ten die de EU-vei­lig­heids­nor­men over­schre­den, waar­bij vijf arti­ke­len gif­tig­heids­ni­veaus ver­toon­den die het dub­be­le waren van de toe­ge­sta­ne limiet.

Het voor­stel van Frank­rijk om €5 belas­ting te hef­fen is bedoeld om de aan­dacht te ves­ti­gen op de vol­le­dig ver­bor­gen kos­ten van fast fas­hi­on, waar­door de wer­ke­lij­ke kos­ten van fast fas­hi­on meer onder de aan­dacht van het publiek wor­den gebracht. Hoe­wel het ini­ti­a­tief door COSH! wordt gepre­zen voor haar inten­tie om bewust­wor­ding en ver­ant­woor­ding te sti­mu­le­ren, blij­ven we scep­tisch of een toe­slag van slechts € 5 vol­doen­de is om de ingrij­pen­de gevol­gen van fast fas­hi­on voor de eco­sys­te­men en inwo­ners van onze pla­neet aan te pakken.

Boven­dien zou deze aan­pak kun­nen lei­den tot een men­ta­li­teit waar­in bedrij­ven het gevoel heb­ben dat ze ​“hun schuld heb­ben betaald”, waar­door hun ver­ant­woor­de­lijk­heids­ge­voel afneemt en ​“busi­ness as usu­al” wordt bevor­derd. Het is cru­ci­aal dat de ver­ant­woor­de­lijk­heid vol­le­dig bij de pro­du­cen­ten blijft lig­gen. In het licht hier­van heeft COSH, samen met Fair Tra­de Bel­gi­um en belang­rij­ke Bel­gi­sche belang­heb­ben­den, een ver­kla­ring onder­schre­ven die pleit voor de snel­le invoe­ring van de Cor­po­ra­te Sustai­na­ble Due Dili­gen­ce Direc­ti­ve (CSDD). Deze richt­lijn is essen­ti­eel voor het cre­ë­ren van een gelijk speel­veld dat cru­ci­aal is voor het berei­ken van duur­za­me toe­le­ve­rings­ke­tens. Het komt er in essen­tie op neer dat bedrij­ven de ver­ant­woor­de­lijk­heid moe­ten nemen voor hun eco­lo­gi­sche voet­af­druk en de impact op de men­sen­rech­ten bin­nen hun toeleveringsketens.

Wie Draagt de Lasten?

Deze vraag brengt ons bij ons vol­gen­de punt: Het bonus-malus­sys­teem van Antoi­ne Ver­mo­rel Mar­ques is bedoeld om lokaal vak­man­schap te pro­mo­ten en tege­lij­ker­tijd ver­waar­lo­zing op soci­aal en mili­eu­ge­bied te bestraf­fen. COSH! stelt ech­ter dat het gewicht van dit ini­ti­a­tief niet op de schou­ders van de con­su­ment moet rus­ten, maar op die van de mer­ken zelf. Deze toe­slag zou zich moe­ten rich­ten op het bestraf­fen van dege­nen die infe­ri­eu­re pro­duc­ten maken, om zo de weg vrij te maken voor meer ver­ant­woor­de­lij­ke mer­ken en het ethos van wet­ten zoals de Fran­se AGEC-wet, die afval­ver­min­de­ring en een cir­cu­lai­re eco­no­mie voor­staat, ver­der te versterken.

In Vogelvlucht: De Reikwijdte van het Voorstel en Gemiste Kansen

Deze wet­ge­ving richt zich op de vloed­golf van goed­ko­pe, onder­maat­se goe­de­ren van onli­ne gigan­ten als SHEIN en Temu en richt zich spe­ci­fiek op dege­nen zon­der een fysie­ke aan­we­zig­heid in Frank­rijk. Van­uit het stand­punt en de mis­sie van COSH! om loka­le eco­no­mie­ën te ver­de­di­gen en klein­scha­li­ge win­ke­liers te onder­steu­nen, kan deze stap een fris­se wind laten waai­en door loka­le onder­ne­mers die wor­ste­len met de vloed­golf van fast fas­hi­on waar ze momen­teel mee te maken hebben. 

Toch vra­gen wij om een bre­de­re visie die het hele spec­trum van fast fas­hi­on omvat en niet alleen de digi­ta­le gigan­ten. De hui­di­ge focus is wel­is­waar belang­rijk, maar dreigt de bre­de­re, meer door­drin­gen­de ver­tak­kin­gen van de domi­nan­tie van fast fas­hi­on over het hoofd te zien.

Het Digitale Dilemma: de Marktmanoeuvres van SHEIN en Wat ze Betekenen

De stra­te­gi­sche markt­po­si­ti­o­ne­ring van SHEIN kan niet over het hoofd wor­den gezien. Het bedrijf heeft effec­tief een aan­zien­lijk markt­aan­deel gescand en ver­o­verd, ter­wijl het gro­ten­deels ongrijp­baar is geble­ven in de fysie­ke detail­han­del. Door deze aan­pak kan het de Euro­pe­se markt onder­bie­den met onge­ë­ve­naard lage prij­zen, een ont­nuch­te­ren­de rea­li­teit voor loka­le eco­no­mie­ën en het bre­de­re retai­le­co­sys­teem. Wij stel­len dat dit rim­pe­l­ef­fect zich uit­breidt naar ande­re fast fas­hi­on retai­lers, waar­door hun plan­nen om te inves­te­ren in ​‘duur­za­me­re mate­ri­a­len’, zoals ver­wacht, wor­den afge­remd. Dit ver­stikt op zijn beurt de groei en schaal­baar­heid van baan­bre­ken­de cir­cu­lai­re tex­tiel-naar-tex­tiel inno­va­ties in heel Euro­pa, zoals Rene­w­cell, wat een cru­ci­a­le ver­schui­ving naar duur­zaam­heid tegenhoudt.

Een Omstreden Voorstel

COSH! houdt vast aan een meer oncon­ven­ti­o­neel stand­punt en sug­ge­reert dat het para­doxaal genoeg het gro­te­re doel van duur­za­me mode kan die­nen als SHEIN haar markt­do­mi­nan­tie kan voort­zet­ten. De reden? Door ande­re fast fas­hi­on-enti­tei­ten zoals Zara of H&M te over­tref­fen, zou SHEIN onbe­doeld de over­heer­sing van fast fas­hi­on in de fysie­ke detail­han­del kun­nen ver­min­de­ren, waar­door er moge­lijk meer speel­ruim­te ont­staat voor fysie­ke win­kels die het moei­lijk hebben.

Deze stra­te­gie is ech­ter niet zon­der voor­be­houd. Hoe­wel het de druk op de fysie­ke win­ke­liers tij­de­lijk kan ver­lich­ten, ver­schuift het fast fas­hi­on pro­bleem meer naar het digi­ta­le domein. Het groei­po­ten­ti­eel van SHEIN roept vra­gen op over de lan­ge­ter­mijn­vi­sie van deze aan­pak, voor­al wat betreft de loka­le werk­ge­le­gen­heid en de impact van een der­ge­lijk bedrijfs­mo­del op het milieu.

Een Verschuiving Naar Duurzamere Praktijken Afdwingen

Het sce­na­rio dat zich ont­vouwt, kan Euro­pe­se mer­ken en retai­lers dwin­gen tot een sig­ni­fi­can­te trans­for­ma­tie in de rich­ting van ​‘degrowth’, waar­bij ze wor­den uit­ge­daagd hun pro­duc­tie- en con­sump­tie­pa­tro­nen te her­o­ver­we­gen. Deze ver­schui­ving is wel­is­waar nood­za­ke­lijk, maar onder­streept ook de nood­zaak van stra­te­gi­sche inter­ven­ties. Een van de voor­ge­stel­de maat­re­ge­len is om op ter­mijn de import te blok­ke­ren van Chi­ne­se fast fas­hi­on-bedrij­ven die geen loka­le werk­ge­le­gen­heid bie­den of zich niet hou­den aan duur­za­me prak­tij­ken die zijn vast­ge­legd in EU-wetgeving.

The­o­re­tisch zou deze stra­te­gie bedrij­ven zoals SHEIN kun­nen aan­moe­di­gen om te over­we­gen som­mi­ge van hun dis­tri­bu­tie­cen­tra of pro­duc­tie­ac­ti­vi­tei­ten dich­ter bij de loka­le mark­ten te plaat­sen. Deze stap zou de loka­le eco­no­mie­ën kun­nen sti­mu­le­ren, onbe­doeld de pro­duc­tie­nor­men kun­nen ver­be­te­ren, het soci­a­le wel­zijn kun­nen ver­gro­ten en de trans­pa­ran­tie van de toe­le­ve­rings­ke­ten kun­nen vergroten.

Als we deze over­we­gin­gen inte­gre­ren in de bre­de­re dis­cus­sie, is het dui­de­lijk dat het fast fas­hi­on pro­bleem niet kan wor­den opge­lost met een­vou­di­ge een­ma­li­ge oplos­sin­gen of kor­te­ter­mijn­stra­te­gie­ën. De over­wel­di­gen­de aan­we­zig­heid van digi­ta­le mar­ke­ting­stra­te­gie­ën door gigan­ten als SHEIN zorgt voor een com­plexe mix van uit­da­gin­gen en kan­sen voor zowel de mode-indu­strie als loka­le economieën. 

Het wordt nood­za­ke­lijk om een even­wich­ti­ge stra­te­gie te han­te­ren die de kor­te­ter­mijn­voor­de­len van markt­con­cur­ren­tie in over­een­stem­ming brengt met de blij­ven­de doel­stel­lin­gen van duur­zaam­heid en het cre­ë­ren van banen. Con­su­men­ten kun­nen bij­voor­beeld de belas­ting van 5 euro omzei­len door SHEIN-pro­duc­ten via plat­forms zoals Vin­ted van bui­ten Frank­rijk te kopen en slechts een euro meer te beta­len voor ver­zen­ding. Deze omweg omzeilt niet alleen de belas­ting, maar ver­hoogt moge­lijk ook de CO2-uit­stoot door extra trans­port, wat de onbe­doel­de gevol­gen van der­ge­lijk beleid benadrukt.

Consumptiebeperking vs. Duurzame Verschuivingen

Deze belas­ting bevind zich op een scher­pe snij­lijn van ver­schil­len­de eco­no­mi­sche gevol­gen. Het zou kun­nen lei­den tot een daling van de con­sump­tie, die deze wereld hard nodig heeft. Dit sluit aan bij de visie van COSH! op degrowth en bewust con­su­me­ren. Maar of het de bud­get­be­wus­te con­su­ment zal weer­hou­den van niet-duur­za­me keu­zes of de betaal­baar­heid van goe­de­ren met het label ​“made in Fran­ce” aan­zien­lijk zal ver­min­de­ren, is nog maar de vraag.

De Rol van Wetgeving in de Toekomst van de Mode

Deze belas­ting is meer dan alleen een beleids­maat­re­gel. Het is een nood­za­ke­lij­ke gespreks­star­ter over de cen­tra­le en lei­den­de rol van wet­ge­ving bij het vorm­ge­ven van een duur­za­me mode­toe­komst. Met de komst van stren­ge wet­ge­ving op het gebied van green­was­hing door de EU-richt­lijn voor groe­ne claims en de eis voor weten­schap­pe­lij­ke onder­bou­wing van mili­eu­claims, pro­beert het mode­land­schap haar com­mu­ni­ca­tie af te stem­men op de groei­en­de com­plexi­teit en nuan­ce van duur­zaam­heidster­men.

Het defi­ni­ë­ren van spe­ci­fie­ke ken­mer­ken, het leve­ren van weten­schap­pe­lijk bewijs en het aan­bie­den van LCA’s zal een gro­te uit­da­ging vor­men voor klei­ne mer­ken. De man­da­ten die in het ver­schiet lig­gen, kun­nen klei­ne, meer ethi­sche mer­ken met kor­te­re en trans­pa­ran­te­re toe­le­ve­rings­ke­tens in de steek laten en wor­ste­len met de com­plexi­teit van het nale­ven van duurzaamheidsregels.

Slotgedachten: Een Steil Pad naar Holistische Transformatie

COSH! ver­wel­komt het voor­stel van Antoi­ne Ver­mo­rel Mar­ques en het Fran­se wet­ge­vings­or­gaan, maar bena­drukt dat ech­te trans­for­ma­tie een alles­om­vat­ten­de, holis­ti­sche en sys­te­mi­sche aan­pak ver­eist. Deze belas­ting van € 5 is een eer­ste mijl­paal in een kron­ke­li­ge reis om het fast fas­hi­on fra­me­work te ont­man­te­len. Con­su­men­ten, mer­ken en beleids­ma­kers moe­ten door­gaan met het ver­we­ven van duur­zaam­heid in de besluit­vor­ming over mode. 

Boven­dien moet de EU, ter­wijl ze haar weg ver­volgt in de rich­ting van het imple­men­te­ren van een kader voor meer duur­za­me prak­tij­ken, voor­zich­tig te werk gaan om ervoor te zor­gen dat haar stap­pen niet ten kos­te gaan van dege­nen die in finan­ci­ë­le moei­lijk­he­den ver­ke­ren. We moe­ten ons een mode-eco­sys­teem voor­stel­len en cul­ti­ve­ren waar­in duur­zaam­heid, toe­gan­ke­lijk­heid, kwa­li­teit en ethiek met elkaar ver­we­ven en niet van elkaar te onder­schei­den zijn.

Moe­ten ande­re lan­den dit voor­beeld vol­gen? Wij den­ken van wel! De invoe­ring van een soort­ge­lij­ke belas­ting in Bel­gië, Neder­land, Span­je, Duits­land en daar­bui­ten kan het effect ver­ster­ken en het hele con­ti­nent op weg hel­pen naar een duur­za­me­re mode­toe­komst en het beha­len van de Green Deal-doel­stel­lin­gen van de EU. De belas­ting van € 5 is een ver­de­re ambi­ti­eu­ze stap van Frank­rijk in zijn stre­ven om zijn belang­rij­ke mode­sec­tor te ver­ster­ken en klaar te maken voor de toe­komst, maar de weg naar diep­gaan­de, sys­te­mi­sche ver­an­de­ring reikt veel verder.