Deze pioniers werken met duurzamere en diervriendelijke alternatieven voor zijde

Zij­de is een prach­tig mate­ri­aal met bui­ten­ge­wo­ne eigen­schap­pen: de natuur­lij­ke glans straalt een enor­me luxe uit, de stof valt en dra­peert prach­tig om het lichaam, het is licht van gewicht en bevat een natuur­lij­ke ther­mo­staat waar­door het heer­lijk draagt in zowel de win­ter als de zomer. Maar helaas is con­ven­ti­o­ne­le zij­de alles behal­ve dier- en mili­eu­vrien­de­lijk. Geluk­kig zijn er duur­za­me­re en dier­vrien­de­lij­ke­re alter­na­tie­ven die beter zijn voor de zij­de­rup­sen én voor het mili­eu. Ont­dek de wereld van zij­de en waar je terecht kan voor pea­ce silk, bio­lo­gi­sche zij­de, upcy­cle­de zij­de of dead­stock zij­de.

Dier- en milieuvriendelijke zijde vs. conventionele zijde: wat is het verschil?

Conventionele zijde

Zij­de wordt gemaakt van de draad van de zij­de­rups, de lar­ve van de zij­de­vlin­der. Deze zij­de­vlin­ders leg­gen hun eitjes in moer­bei­bo­men, die hier spe­ci­fiek voor geteeld wor­den. Wan­neer het tijd wordt voor de trans­for­ma­tie van rups tot vlin­der, spint de rups dra­den en maakt hier een cocon mee. Deze draad is onge­veer 10 micro­me­ter dik en kan tot wel 900 meter lang wor­den. Om de cocon uit te kun­nen vlie­gen, moe­ten de rup­sen deze zij­de­co­con eerst open maken. Dit is ten nade­le van de leng­te, hoe­veel­heid en kwa­li­teit van de zij­de­dra­den, een doorn in het oog van de regu­lie­re zij­de-indu­strie. Daar­om gaat deze pro­duc­tie van zij­de helaas niet zo dier­vrien­de­lijk. Om de zij­de­dra­den te behou­den wor­den de vol­le­di­ge cocons gekookt, waar­door de zij­de­rup­sen een nood­lot­ti­ge dood sterven.

Dier- en milieuvriendelijke zijde

Geluk­kig kan dit ook anders, zowel op een dier­vrien­de­lij­ke als mili­eu­vrien­de­lij­ke manier. Het bes­te dier­vrien­de­lij­ke alter­na­tief voor con­ven­ti­o­ne­le zij­de is pea­ce silk, ook wel bekend als Ahim­sa, vre­de zij­de of wil­de zij­de. Bij de pro­duc­tie van pea­ce silk wordt de scha­de aan de zij­de­rup­sen gemi­ni­ma­li­seerd. In plaats van de zij­de­rup­sen levend te koken om de zij­de­draad te ver­krij­gen, kun­nen zij­de­rup­sen op een natuur­lij­ke manier uit hun cocon komen wan­neer hun levens­cy­clus is vol­tooid. Dit bete­kent dat pea­ce silk niet alleen dier­vrien­de­lijk is, maar ook geschikt is voor een vege­ta­ri­sche levens­stijl. Het nadeel is dat op deze natuur­lij­ke wij­ze de dra­den van de cocon gebro­ken wor­den, waar­door de zij­de­dra­den kor­ter zijn. Het resul­taat is een iets ruwe­re zij­den stof met imper­fec­ties, wat door mode-lief­heb­bers ook gezien kan wor­den als een unie­ke en eigen­zin­ni­ge uit­stra­ling voor een kledingstuk.

Een mili­eu­vrien­de­lijk alter­na­tief is bio­lo­gi­sche zij­de. Voor de pro­duc­tie van zij­de zijn name­lijk ook moer­bei­bo­men nodig, waar de zij­de­rup­sen eitjes in leg­gen. Om deze moer­bei­bo­men (snel­ler) te telen wor­den er vaak scha­de­lij­ke che­mi­ca­li­ën en gif­ti­ge stof­fen gebruikt. Maar niet bij bio­lo­gi­sche zij­de: dit wordt gepro­du­ceerd vol­gens mili­eu­vrien­de­lij­kere en duur­za­me­re prak­tij­ken. Hier­bij wor­den de zij­de­rup­sen enkel gevoed met orga­nisch geteel­de moer­bei­bla­de­ren, vrij van pes­ti­ci­den, syn­the­ti­sche mest­stof­fen en gene­tisch gemo­di­fi­ceer­de orga­nis­men (GGO’s). Het hele pro­duc­tie­pro­ces van bio­lo­gi­sche zij­de, van het voe­den van de zij­de­rup­sen tot het oog­sten van de zij­de, ver­loopt vol­gens strik­te bio­lo­gi­sche nor­men.

Meer weten over hoe duur­zaam zij­de is? Lees ver­der in: ​‘Ont­dek de wereld van zij­de: een gids voor bio­lo­gi­sche, vre­de­lie­ven­de en con­ven­ti­o­ne­le zij­de’.

Weloverwogen keuzes maken als consument

Als con­su­ment heb je de keu­ze om te kie­zen tus­sen deze ver­schil­len­de soor­ten zij­de. Jouw keu­zes als con­su­ment heb­ben name­lijk de kracht om de wereld te ver­an­de­ren. Kies daar­om voor mode­mer­ken die enkel wer­ken met dier- en mili­eu­vrien­de­lij­ke alter­na­tie­ven voor zij­de, zoals pea­ce silk en bio­lo­gi­sche zij­de. Of ont­dek de wereld van upcy­cled en dead­stock zij­de, duur­za­me­re alter­na­tie­ven aan­ge­zien hier gewerkt wordt met zij­den stof­fen die al bestaan.

Ook in de win­kel kan je naar deze alter­na­tie­ven van zij­de vra­gen. Ben je er na het zien van het eti­quet­te niet zeker van om wat voor zij­de het gaat? Ga het gesprek aan in de win­kel en laat je advi­se­ren over de alter­na­tie­ven die zij te bie­den heb­ben. Door te com­mu­ni­ce­ren blij­ven we van elkaar leren en maken we samen de wereld een stuk­je beter.

Peace silk: het meest diervriendelijke alternatief voor ​‘normale’ zijde

Jyoti – Fair Works

Het Duit­se merk Jyo­ti – Fair Works werkt voor haar col­lec­ties gro­ten­deels met natuur­lij­ke mate­ri­a­len die beter zijn voor dier én mili­eu. Van­daar dat Jyo­ti – Fair Works voor haar zij­den items voor pea­ce silk kiest. Een voor­beeld is de tijd­lo­ze Top Sagaar, gemaakt van een crè­me kleu­ri­ge, hand­ge­we­ven vre­des zij­de stof. Het voor­deel van deze stof is dat het heel licht aan­voelt, maar de pas­vorm mooi in vorm blijft tij­dens het dra­gen. Voor de pro­duc­tie van pea­ce silk werkt Jyo­ti – Fair Works samen met fami­lies uit Assam in de regio Guwa­ha­ti, India. De stof­fen wor­den hier op tra­di­ti­o­ne­le wij­ze ver­vaar­digd op het weef­ge­touw met hand­ge­spon­nen garen. De stof bevat hier­door klei­ne onre­gel­ma­tig­he­den, die bij­dra­gen aan de unie­ke struc­tuur en uit­stra­ling van ieder kledingstuk.

Aiayu

Ook het Deen­se kle­ding- en woon­de­co­ra­tie­merk Aiayu werkt enkel met pea­ce silk, ofte­wel Eri zij­de. Deze Eri zij­de komt uit dor­pen in Assam, India, waar de land­bouw – het kwe­ken van Eri-zij­de­rup­sen – gebeurt met een hoog niveau van exper­ti­se en zorg. De Eri zij­de­rup­sen voe­den zich enkel met rici­nus­bla­de­ren, die inheems zijn in de bos­sen van Assam en geen irri­ga­tie, kunst­mest of pes­ti­ci­den nodig heb­ben om te groei­en. Het resul­taat van deze stof is niet alleen dier- en mili­eu­vrien­de­lij­ker, maar ook eens prach­tig, luxe en hoog­kwa­li­ta­tief. Van pea­ce silk maakt Aiayu schit­te­ren­de zij­den items, zoals blou­ses, jur­ken, sjaals, sok­ken, kus­sen­slo­pen en oogmaskers.

De col­lec­tie van Aiayu wordt ver­kocht bij Duka Mood­sto­re in Brug­ge.

Kies voor biologische zijde, een milieuvriendelijk alternatief voor zijde

ALKENA

Wil je bewust kie­zen voor bio­lo­gi­sche zij­de, aan­ge­zien dit beter is voor het mili­eu? Neem dan eens een kijk­je in de col­lec­tie van ALKE­NA. Dit Zwit­ser­se merk is gespe­ci­a­li­seerd in zij­de en intro­du­ceer­de in 2009 een eigen col­lec­tie met bio­lo­gi­sche zij­den pro­duc­ten, waar­on­der kle­ding, bed­den­goed, en acces­soi­res. In de jaren daar­na is ALKE­NA steeds meer gaan samen­wer­ken met fami­lie­boer­de­rij­en in Chi­na, geor­ga­ni­seerd in coö­pe­ra­ties, om de groei­en­de vraag naar bio­lo­gi­sche zij­de te kun­nen bij­hou­den. Daar­naast is het gecer­ti­fi­ceerd door IMO, wat aan­geeft dat het vol­doet aan stren­ge nor­men voor bio­lo­gi­sche land­bouw en ethi­sche behan­de­ling, vrij van scha­de­lij­ke che­mi­ca­li­ën en met res­pect voor het natuur­lij­ke ecosysteem.

De col­lec­tie van ALKE­NA wordt ver­kocht bij Man­dra­go­ra in Ant­wer­pen.

Upcyclede zijde: dezelfde luxe zonder nieuwe productie

El.résidu

Vin­ta­ge zij­den doe­ken upcy­clen tot nieu­we, eigen­tijd­se kle­ding­stuk­ken: het Amster­dam­se merk El.résidu laat zien dat het moge­lijk is. De vin­ta­ge zij­den mate­ri­a­len komen uit India, waar eige­na­res­se Ella samen (al dan niet op afstand) met de Indi­a­se vrou­wen uit de klein­scha­li­ge pro­duc­tie ate­liers de mooi­ste, fel­ge­kleur­de vin­ta­ge zij­den stof­fen uit­kiest. Van deze vin­ta­ge zij­den doe­ken laat El.résidu op ethi­sche wij­ze nieu­we kle­ding­stuk­ken maken in India. Aan­ge­zien deze mate­ri­a­len vroe­ger erg geliefd waren, zijn ze vaak gebruikt en soms extra kwets­baar gewor­den, maar des­on­danks nog altijd te mooi om niks meer mee te doen. Daar­om maakt El.résidu er voor­al gewat­teer­de jas­jes en gilets van, genaamd Dena, Bowie of Jamy, aan­ge­zien de vul­ling ervoor zorgt dat de stof veel lan­ger meegaat.

In de col­lec­tie vind je ook kle­ding­stuk­ken met een blend van zij­de en katoen, maar aan­ge­zien alle mate­ri­a­len vin­ta­ge zijn, is de exac­te com­po­si­tie van de stof soms las­tig te ach­ter­ha­len. Ondanks dat dit niet per­fect klinkt, zijn we bij COSH een onwij­ze voor­stan­der van het her­ge­brui­ken van mate­ri­a­len. Want waar­om zou je iets nieuws pro­du­ce­ren als er al bestaan­de mate­ri­a­len zijn?!

Deadstock zijde: het gebruik van overschotten bij stofleveranciers

Anekdot

Bij het Duit­se merk Anek­dot zijn ze van mening dat eigen­tijd­se, hoog­waar­di­ge kle­ding geen nega­tie­ve invloed op de aar­de mag heb­ben. Daar­om wer­ken ze bij Anek­dot voor­al met dead­stock stof­fen, waar­on­der dead­stock zij­de. Deze dead­stock mate­ri­a­len zijn res­tan­ten uit de mode-indu­strie: de stof­fen zijn al gepro­du­ceerd en lig­gen als over­schot bij stof­le­ve­ran­ciers. Super zon­de, want dit zijn vaak zeer kwa­li­ta­tie­ve stof­fen, alleen soms in klei­ne­re hoe­veel­he­den. Anek­dot tovert deze dead­stock zij­den stof­fen om in eigen­zin­ni­ge, nieu­we kle­ding­stuk­ken, voor­na­me­lijk lin­ge­rie, kimo­no’s en acces­soi­res.

Benieuwd naar de col­lec­tie van Anek­dot? Ga langs in de Anek­dot brand flagship win­kel in Ber­lijn of bezoek de web­shop.

Becultures

Nog een merk dat met dead­stock zij­de werkt is het Brus­sel­se merk BeCul­tu­res. Het merk is opge­richt door de Marok­kaan­se Nes­ri­ne, die tij­dens haar rei­zen zorg­vul­dig duur­za­mere, cul­tu­reel ver­rijk­te mate­ri­a­len ver­za­mel­den. Op deze manier streeft ze ernaar om cul­tu­reel erf­goed te ver­we­ven in het dage­lijk­se leven van de moder­ne Euro­pe­se samen­le­ving. Naast dead­stock zij­de vind je ook veel ande­re dead­stock mate­ri­a­len in de col­lec­tie van BeCultures.

Benieuwd naar de col­lec­tie van BeCul­tu­res? Ga langs in de win­kel van BeCul­tu­res in de Brus­sel­se wijk Etter­beek of bezoek de web­shop.

Meer weten over hoe duurzaam zijde eigenlijk is?

• Ont­dek de wereld van zij­de: Een gids voor bio­lo­gi­sche, vre­de­lie­ven­de en con­ven­ti­o­ne­le zijde