Wat gebeurt er met het textielafval van
de mode-industrie?

Door­heen de vol­le­di­ge weg die kle­ding aflegt, mer­ken we een groot afval­pro­bleem. Van de ont­wer­per tot de con­su­ment gaan er veel waar­de­vol­le stof­fen ver­lo­ren. Door de opkomst van fast fas­hi­on kopen we steeds meer kle­ding van lage­re kwa­li­teit maar gooi­en we ook snel­ler kle­ding weg. Als we naar een duur­za­me mode-indu­strie wil­len gaan, moet de hoe­veel­heid tex­tiel­af­val afne­men en moe­ten stof­fen zo lang moge­lijk in de kring­loop gehou­den wor­den. Wil jij meer weten over de gevol­gen van kle­ding­af­val? Lees dan zeker verder!

We consumeren meer en gooien sneller kleding weg

In Bel­gië werd met het onder­zoek van Inter­na­ti­o­naal ver­huis­be­drijf Movin­ga dui­de­lijk dat we onze kle­ding­kast niet zo goed meer kun­nen inschat­ten. We dach­ten dat we 74% van onze kleer­kast in het laat­ste jaar had­den gedra­gen. In rea­li­teit was dat maar 12%. Onder­zoek van Green­pea­ce in 2016 toon­de aan dat de gemid­del­de per­soon 60 pro­cent meer kle­ding­stuk­ken koopt en ze maar de helft zo lang houdt als 15 jaar gele­den.

Vol­gens een Euro­pees rap­port, waar ook OVAM aan mee­werk­te, kwam naar voor dat elke Euro­pe­aan per jaar gemid­deld 26 kg aan kle­ding, schoei­sel en huis­hou­de­lijk tex­tiel koopt. De manier waar­op we met kle­ding omgaan is dus razend­snel ver­an­derd en ons con­sump­tie­ge­drag is niet afge­stemd op wat we daad­wer­ke­lijk nodig heb­ben om ons te kleden. 

Gemid­deld gooi­en we als Bel­gen (huis­hou­den en bedrij­ven) 14,8 kg kle­ding weg per jaar . In 2018 werd er 53.643 ton con­su­men­ten tex­tiel­af­val ver­za­meld in Vlaan­de­ren. Dit is een stij­ging van 10% in ver­ge­lij­king met 2013, toen gooi­den we nog maar 7,79 kg/​inwoner tex­tiel afval weg en de cur­ve blijft stij­gen. Deze tabel geeft een goe­de weer­ga­ve van de stij­ging door­heen de jaren.

Veel textielafval bereikt de consument niet

Natuur­lijk is niet al het kle­ding­af­val afkom­stig van con­su­men­ten. Ook tij­dens de pro­duc­tie van kle­ding gaat al veel tex­tiel ver­lo­ren. Dit noe­men we pre-con­su­mer tex­tiel­af­val. Wist je dat er al gemid­deld 15 – 20% van het tex­tiel ver­lo­ren bij het snij­den van de stof? Ook mer­ken kun­nen dus hun steen­tje bij­dra­gen door zoveel moge­lijk tex­tiel­over­schot­ten te ver­mij­den. Dat kun­nen ze doen door een slim­me keu­zes te maken tij­den het ont­werp­pro­ces of bij­voor­beeld gebruik te maken van stof­over­schot­ten van ande­re pro­duc­ties. Op COSH! ont­dek je ver­schil­len­de cir­cu­lai­re ont­wer­pers en mer­ken die wer­ken met gere­cu­pe­reer­de stoffen!

WAT DOEN WINKELS MET KLEDING DIE ZE NIET VERKOPEN?

Ook win­kels kam­pen met een pro­bleem. Want wat moe­ten ze doen met de kle­ding die ze niet ver­ko­pen? Vroe­ger was het voor retai­lers in Bel­gië goed­ko­per niet ver­koch­te kle­ding gewoon weg te gooi­en. Geluk­kig is dit sinds 2019 niet meer het geval. Retai­lers moe­ten sinds­dien geen BTW meer beta­len op de stuks die ze weg­ge­ven aan goe­de doe­len. Er kan wel enkel geschon­ken wor­den aan erken­de loka­le of boven­lo­ka­le bestu­ren. Dit geldt dus niet voor goe­de doe­len in het Glo­ba­le Zui­den. Het Neu­traal Syn­di­caat voor Zelf­stan­di­gen, zelf ook vra­gen­de par­tij voor een der­ge­lij­ke rege­ling, is alvast posi­tief. Vol­gens hen wordt er sinds de regel is inge­voerd, min­der kle­ding ver­nie­tigd.

Online aankopen retourneren, een goed idee?

Onli­ne shop­pen is alom tegen­woor­dig en daar heeft COVID-19 alleen maar toe bij­ge­dra­gen. Ook het retour­ne­ren van onli­ne gekoch­te kle­ding zorgt voor een gigan­ti­sche hoe­veel­heid afval. De Neder­land­se docu­men­tai­re ​“op vol­le retou­ren” legt de pro­ble­ma­tiek heel goed uit. Onli­ne bestel­len is zo mak­ke­lijk, met enke­le klik­ken bestel je tien­tal­len nieu­we kle­ding­stuk­ken. Vaak heb je de bestel­ling enke­le dagen later al in huis en als het niet past, stuur je het gra­tis terug. De docu­men­tai­re leert ons dat maar liefst 13% van alle bestel­lin­gen gere­tour­neerd wordt.

Het pro­ces klinkt je vast niet onbe­kend, maar weet je ook wat er gebeurt met de kle­ding nadat je ze terug­stuurt? Helaas is het goed­ko­per de bestel­lin­gen te ver­bran­den dan ze weer in te pak­ken… Het uit­pak­ken, ver­luch­ten, schoon­ma­ken, strij­ken en her­in­pak­ken zorgt voor een gro­te kost en levert dus ver­lies op. 

Een van de ​‘oplos­sin­gen’ zijn ful­fill­ment cen­ters. Deze cen­tra bren­gen de kle­ding weer in ver­koop­ba­re staat voor web­win­kels. Hier­door wordt toch nog een deel van de kle­ding gered uit de afval­bak, maar een struc­tu­re­le oplos­sing is het niet. Daar­naast wor­den de afge­dank­te pro­duc­ten waar bedrij­ven na retour niets meer mee kun­nen doen, ook in bulk opge­kocht door opko­pers die deze wereld­wijd exporteren.

STEUN LOKALE HANDELAARS EN VERMIJD MISKOPEN

De onli­ne prak­tij­ken van gro­te ketens zet­ten boven­dien een gro­te druk op klei­ne en loka­le han­de­laars waar­van men ver­wacht dat ze dezelf­de gra­tis ser­vi­ce aan­bie­den. Bij COSH! moe­di­gen we je daar­om aan om te kopen bij een fysie­ke han­de­laar. Zo geniet je van een per­soon­lij­ke ser­vi­ce en kan je de kle­ding op voor­hand pas­sen. Boven­dien ver­mijd je zo ook mis­ko­pen en onno­di­ge transporten!

De export van Westerse kleding treft de lokale textielindustrie in het Globale Zuiden

Bij­na de helft van de Bel­gi­sche gebruik­te kle­ding die we expor­te­ren stu­ren we naar Afri­ka. Een enor­me hoe­veel­heid tex­tiel wordt wereld­wijd ver­scheept, ook van­uit Bel­gië. In 2017 bedroeg de export van twee­de­hands­kle­dij maar liefst 4,6 mil­jard dol­lar. Een winst­ge­ven­de busi­ness dus, maar ver­war dit zeker niet met orga­ni­sa­ties die goe­de doe­len steu­nen. Bel­gië en Luxem­burg expor­te­ren het mees­te tex­tiel naar Kameroen, Tur­kije en Rus­land, het tex­tiel dat wij done­ren, komt dus over­al ter wereld terecht. Cij­fers vin­den die dui­de­lijk weer­ge­ven hoe­veel gebruik­te kle­ding we in Bel­gië naar het bui­ten­land expor­te­ren is nog moei­lijk. Er is dus echt nood aan trans­pa­ran­tie in de industrie!

Inge­za­meld tex­tiel ver­sche­pen naar Afri­kaan­se lan­den schaadt er de loka­le eco­no­mie en zorgt voor ton­nen afval. Het cre­ëert op kor­te ter­mijn werk­ge­le­gen­heid in het ver­han­de­len van twee­de­hands kle­ding, maar het goed­ko­pe tex­tiel is oneer­lij­ke con­cur­ren­tie voor de loka­le ont­wer­pers en kleer­ma­kers. Daar­naast belan­den de onge­bruik­te kle­dingres­ten nadien vaak op de afvalberg.

In vele ande­re lan­den heeft de import van twee­de­hands kle­ding uit het Wes­ten (ook wel mitum­ba genoemd) een enor­me impact op de loka­le tex­tiel­in­du­strie. Zo was er tot in de jaren ​‘80 een bloei­en­de loka­le tex­tiel­in­du­strie in Kenia die met de opkomst van mitum­ba hele­maal in elkaar viel.

Ver­schil­len­de Afri­kaan­se lan­den dach­ten zelfs aan een import­ban voor twee­de­hands­kle­ding. De EAC (East Afri­can Com­mu­ni­ty) begon in 2016 aan met het opstar­ten van zo’n import­ban in de hoop tegen 2019 een vol­le­di­ge ban te berei­ken. Rwan­da is tot op van­daag het eni­ge land dat sinds 2018 deze import­ban in stand heeft weten te houden.

Eva­dam: ​“we stu­ren zo min moge­lijk poly­a­mi­de en poly­es­ter naar lan­den in Afri­ka zodat de afval­berg daar beter gere­gu­leerd kan wor­den”. Een gro­te stap in de juis­te rich­ting! Het is belang­rijk dat deze bedrij­ven die focus­sen op export hier ook bewust van zijn.

Slim doneren kan je leren!

Wan­neer we kle­ding done­ren in con­tai­ners, lij­ken we ons gewe­ten te sus­sen over ons eigen con­sump­tie­ge­drag. Onder­tus­sen slui­ten we onze ogen voor de nefas­te gevol­gen in het Glo­ba­le Zui­den. We stu­ren onze kle­ding naar lan­den die mini­ma­le afval­richt­lij­nen heb­ben, ver­plaat­sen de ver­ant­woor­de­lijk­heid en ver­pak­ken het als lief­da­dig­heid of aan­bie­den van werkgelegenheid. 

COSH! raadt je daar­om aan om gebruikt tex­tiel eerst zo veel moge­lijk zelf te pro­be­ren recu­pe­ren. Kan je écht niets meer doen met jouw oud tex­tiel, gooi dit dan zeker nooit in het res­taf­val! Wan­neer je doneert in tex­tiel­bak­ken, let dan goed op bij wel­ke orga­ni­sa­tie je doneert en doneer met zorg! Pro­pe­re, kwa­li­ta­tie­ve kle­ding heeft meer kans om een duur­zaam twee­de leven te krij­gen. Weet jij niet goed waar te begin­nen? Gebruik onder­staand stap­pen­plan als hulp­lijn tij­dens jouw vol­gen­de opruimbeurt!

Meer info over waar jouw gedo­neer­de kle­ding terecht komt na dona­tie vind je hier.

DE TWEEDEHANDS INDUSTRIE HEEFT NOOD AAN TRANSPARANTIE

Er is dui­de­lijk nog ruim­te voor ver­be­te­ring als het gaat om het inza­me­len en ver­wer­ken van ons twee­de­hands tex­tiel. Momen­teel is het als con­su­ment vaak nog ondui­de­lijk waar je kle­ding terecht komt eens je deze doneert in tex­tiel­bak­ken. Meer trans­pa­ran­tie in deze sec­tor en dui­de­lijk­heid over de effec­tie­ve cij­fers zou­den al een goe­de stap zijn als we naar een duur­za­me, cir­cu­lai­re mode-indu­strie wil­len gaan!

Lees meer over:

De voor­de­len van twee­de­hands shoppen

Waar doneer je best jouw twee­de­hands kleding?

Hoe werkt recy­cla­ge van kleding?

De toe­le­ve­rings­ke­ten van gro­te twee­de­hands ketens