Upcycling als kunst: deze Belgische ontwerpers richten de toekomst opnieuw in

Bel­gië heeft zich ont­wik­keld tot een inno­va­tie­ve plek waar cre­a­tief design en duur­zaam­heid in elkaar over­vloei­en. Inmid­dels vind je op Bel­gi­sche bodem een groei­en­de groep upcy­cling ont­wer­pers die oude mate­ri­a­len nieuw leven inbla­zen. Van bril­mon­tu­ren tot ser­vies tot fiet­sen, inno­va­tie­ve Bel­gi­sche ont­wer­pers com­bi­ne­ren vak­man­schap en mili­eu­be­wust­zijn om unie­ke pro­duc­ten te cre­ë­ren die zowel esthe­tisch als eco­lo­gi­scher ver­ant­woord zijn.

In dit arti­kel ver­ken­nen we de inspi­re­ren­de wereld van Bel­gi­sche upcy­cling ont­wer­pers, hun pro­ces­sen en de impact die ze heb­ben op een nieu­we gene­ra­tie cre­a­tie­ve ontwerpers.

Stock Antwerpen

Oude bor­den wor­den upcy­cled kera­miek in Antwerpen

Wist je dat de opslag­ruim­tes van kring­lo­pen vol staan met oud ser­vies? Het ser­vies is vaak niet (goed) meer te ver­ko­pen, aan­ge­zien het gla­zuur is aan­ge­tast of het ser­vies niet meer com­pleet is. Maar onder deze oude gla­zuur zit nog veel poten­ti­eel. Daar­om zijn ze in Ant­wer­pen een inno­va­tief con­cept gestart waar ze oud, ver­ge­ten ser­vies omto­ve­ren tot nieu­we, unie­ke ser­vies­stuk­ken, genaamd Stock Ant­wer­pen. De afge­dank­te bor­den, scha­len en kop­jes wor­den opge­frist met een nieu­we laag gla­zuur, zodat ze er weer als nieuw uit­zien. In het ate­lier van Stock komen vak­man­schap en cre­a­ti­vi­teit samen, met als resul­taat uniek en her­ont­dekt ser­vies dat jouw eet­ta­fel ver­siert op een eigen­tijd­se manier.

Bidules

Vin­ta­ge en upcy­cle­de bril­len in Brussel

Er wordt aan­ge­ra­den om een bril eens in de 3 tot 4 jaar te ver­van­gen, maar wat doe je dan met je oude bril? In de geschie­de­nis van de bril zijn er mil­joe­nen prach­ti­ge mon­tu­ren gemaakt en die horen lang niet alle­maal in de afval­bak te belan­den. Vaak zijn enkel de gla­zen bescha­digd of is het mon­tuur nog goed te her­stel­len. Dat weten ze bij opti­cien en bril­len­win­kel Bidu­les in Brus­sel maar al te goed. Hier tovert Nico­las Musty en zijn team sinds 2013 ver­ge­ten bril­len­schat­ten om tot unie­ke en kwa­li­ta­tie­ve mon­tu­ren. Ze rei­zen naar ico­ni­sche regi­o’s zoals Pro­vin­cia de Bel­lu­no in Ita­lië en Jura in Frank­rijk, waar mil­joe­nen mon­tu­ren wer­den gepro­du­ceerd in de 20^e eeuw. Met gro­te zorg door­zoe­ken ze kel­ders, zol­ders en geslo­ten fabrie­ken, op zoek naar oude voor­ra­den van zowel beken­de ont­wer­pers als klei­ne familiebedrijven.

In de win­kel van Bidu­les in Brus­sel vind je dan ook een gro­te col­lec­tie met unie­ke, vin­ta­ge en/​of upcy­cle­de bril­mon­tu­ren met een uniek ver­haal, waar­van som­mi­ge wel meer dan 50 jaar oud zijn. Daar­naast kan je hier ook een oog­test laten doen door de opto­me­tris­ten van Bidu­les, zodat je de deur uit­gaat met een op maat gemaak­te bril. 

be the fibre

Oud tex­tiel wordt omge­to­verd tot cir­cu­lai­re producten

Bij be the fib­re gelo­ven ze in de kracht van de cir­cu­lai­re eco­no­mie. Ze trans­for­me­ren oud tex­tiel, dat anders weg­ge­gooid zou wor­den, in hoog­waar­di­ge, duur­za­me­re pro­duc­ten. De cir­cu­lai­re pro­duc­ten wor­den ver­vaar­digd met de focus op her­ge­bruik en mini­ma­li­se­ring van afval.

Be the fib­re is een ini­ti­a­tief van Wereld Mis­sie Hulp, een Bel­gi­sche non-pro­fit­or­ga­ni­sa­tie die ont­wik­ke­lings­sa­men­wer­kin­gen finan­ci­eel, logis­tiek en mate­ri­aal onder­steunt. Samen ont­wik­kel­den ze ook eigen tex­tiel­con­tai­ners waar je jouw ​‘oude’ kle­ding kan done­ren en het een twee­de leven krijgt. Zo ver­ko­pen ze deze twee­de­hands kle­ding in hun eigen win­kel, waar­bij de opbrengst naar ont­wik­ke­lings­pro­jec­ten gaat. Kle­ding dat niet meer gedra­gen kan wor­den, gebrui­ken ze voor hun cir­cu­lai­re pro­duc­ten. Door mid­del van inno­va­tie­ve tech­nie­ken en een pas­sie voor duur­zaam­heid, krij­gen deze twee­de­hands stof­fen een nieuw leven door recy­cla­ge. Denk hier­bij aan rug­zak­ken, schou­der­tas­sen en lap­top hoezen. 

Elke keer als je een pro­duct van be the fib­re kiest, steun je niet alleen duur­za­me­re pro­duc­tie, maar help je ook het mili­eu en een goed doel. Samen kun­nen we de weg banen naar een duur­za­me­re en eer­lij­ke­re wereld, één gere­cy­cled tex­tiel­pro­duct tegelijk.

Studio WOUW

Plant­aar­dig geverf­de ont­wer­pen in Gent

In Gent bevindt zich een inno­va­tief bedrijf dat zich richt op het ont­wik­ke­len van plant­aar­dig ver­ven: Stu­dio WOUW. Het verf­huis is opge­richt door het kop­pel Kasper en Jolin­de. In plaats van che­mi­sche ingre­di­ën­ten maakt het verf­huis gebruik van natuur­lij­ke pig­men­ten, zoals rest­pro­duc­ten van voed­sel zoals uien- en avo­ca­do­schil­len of duur­za­mer gewon­nen exo­ti­sche plan­ten om meer bij­zon­de­re kleu­ren te ont­wik­ke­len. Met deze natuur­lij­ke pig­men­ten bla­zen ze met loka­le, ambach­te­lij­ke verf­tech­nie­ken nieuw leven in (oud) textiel.

Om hun pro­ces­sen nog duur­za­mer te maken, werkt het cre­a­tie­ve duo voor­na­me­lijk met twee­de­hands kle­ding of tex­tiel. Deze kle­ding is soms ver­kleurd of ver­ou­derd, en met het toe­pas­sen van natuur­lij­ke verf­pig­men­ten krijgt een oud kle­ding­stuk weer een fris­se kleur of print. Daar­naast tove­ren ze ook nieu­we kle­ding­stuk­ken van bio­lo­gisch katoen om tot unie­ke, kleur­rij­ke ontwerpen.

Ben je geïn­spi­reerd om zelf aan de slag te gaan met natuur­lij­ke verf­stof­fen? Je kan name­lijk ook zelf hier­mee aan de slag! Stu­dio WOUW biedt daar­om work­shops aan en han­di­ge DIY pak­ket­ten om thuis tex­tiel te ver­ven vol­gens deze eeu­wen­ou­de en mili­eu­vrien­de­lij­ke ambacht.

Den Brillenatelier

Bril­mon­tu­ren krij­gen een nieuw leven in Antwerpen

Nog zo’n gaaf bedrijf in dit lijst­je dat oude bril­mon­tu­ren een nieuw leven geeft en trans­for­meert in ver­nieu­wen­de, unie­ke ont­wer­pen: Den Bril­le­nate­lier in Ant­wer­pen. Koen (‘Den Bril­len­man’) richt­te zijn win­kel en ate­lier op met het doel om betaal­ba­re bril­len te maken voor ieder­een, onge­acht ach­ter­grond of leef­tijd. De inge­za­mel­de bril­mon­tu­ren wor­den voor­na­me­lijk gedo­neerd, waar­na hij de onder­de­len sor­teert, recu­pe­reert en her­ge­bruikt. Het maak­pro­ces wordt van begin tot eind uit­ge­voerd door men­sen met een afstand tot de regu­lie­re arbeids­markt. Zo cre­ëer je met elke aan­koop niet alleen de moge­lijk­heid om van afval een nieuw pro­duct te maken, maar ook om nieu­we werk- en leer­mo­ge­lijk­he­den te cre­ë­ren voor men­sen die dat goed kun­nen gebruiken.

Het resul­taat is een col­lec­tie met hoog­waar­di­ge bril­mon­tu­ren die voor­zien kun­nen wor­den van gla­zen op sterk­te naar keu­ze. Van enkel­vou­dig tot mul­ti­fo­caal – er is voor ieder een geschik­te bril.

Heb je zelf een oude bril die je een nieuw leven wil geven? Doneer hem dan bij de ver­schil­len­de Kring­win­kels, bij Cir­kels of in de Refa­ced winkels. 

Erst Cycles

Moder­ne fiet­sen van oude fra­mes in Antwerpen

Erts Cycles is een fiet­sen­ma­ke­rij in Ant­wer­pen die zich richt op het maken van moder­ne, op maat gemaak­te fiet­sen door het her­ge­brui­ken van hoog­waar­di­ge, refur­bis­hed fra­mes. Deze oude fiets­fra­mes zijn ambach­te­lijk gebouw­de sta­len fra­mes van top­kwa­li­teit, afkom­stig uit 1900 tot 1990.

Het bedrijf staat bekend om zijn duur­za­me­re en inno­va­tie­ve bena­de­ring, waar­bij ze vin­ta­ge of twee­de­hands fra­mes omto­ve­ren tot eigen­tijd­se, hoog­waar­di­ge fiet­sen. Elk fra­me wordt zorg­vul­dig gese­lec­teerd en geres­tau­reerd, waar­na het wordt aan­ge­past met moder­ne com­po­nen­ten zoals wie­len, ver­snel­lin­gen en rem­sys­te­men, om zowel de func­ti­o­na­li­teit als het esthe­ti­sche aspect te ver­be­te­ren. Zo kan je genie­ten van heden­daag­se tech­no­lo­gie en com­fort, gecom­bi­neerd met de char­me van vin­ta­ge design. 

Het maak­pro­ces van de fiet­sen wordt zowel uit­ge­voerd in hun eigen werk­plaats als bij maat­werk­be­drijf De Sprong, een inclu­sie­ve orga­ni­sa­tie die werkt met men­sen met een afstand tot de arbeids­markt. Zo zijn de fiet­sen niet alleen cir­cu­lair, maar ook lokaal en soci­aal gemaakt!

Meer lezen over upcycling en circulair design?

• De toe­komst van sup­ply chains in een cir­cu­lai­re mode-industrie
• Maak ken­nis met de unie­ke, upcy­cling desig­ners van Arnhem
• De cir­cu­lai­re ambi­ties van Amster­dam + ont­dek cir­cu­lai­re, Amster­dam­se merken