7 oktober 2025
2 euro per pakje? Peanuts voor het klimaat.
- Greenwashing
- Verpakkingen
Brief Mode Unie aan haar leden
Beste mode ondernemer,
In september kregen we te maken met een lange nazomer waardoor consumenten de aankoop van winteritems uitstelden. Net toen de temperaturen begonnen te zakken kregen we een nieuwe oorlog in het Midden Oosten. Dit samen met een negatieve berichtgeving in de media rond koopkracht en economische malaise zorgt er voor dat de consument voor een tweede keer dit seizoen met de rem op koopt.
We kregen van een aantal ondernemers de vraag of het verschuiven van de solden een oplossing zou kunnen zijn om de mindere verkoop in september en oktober recht te trekken en om ‘het seizoen meer mee te laten gaan met het klimaat’.
Gezien dit een breed dossier is en een beslissing hierin niet zomaar even snel genomen is, schetsen we graag het volledige plaatje. Over één nacht ijs gaan wanneer de emotie hoog oplaait zonder alle zaken in rekening te nemen is nooit een goed idee, zeker niet wanneer het gaat over het behoud van de wet op het verbieden van verkoop met verlies.
Hieronder geven we mee waarom een verschuiving van de solden op het eerste zicht misschien een oplossing lijkt – maar het in realiteit een bijzonder delicate kwestie is. We vragen je daarom om het totaalplaatje te zien en ook de langetermijn gevolgen mee te nemen. Daarom brengen we je graag dit overzicht:
1. Wat is de soldenwetgeving?
De soldenwetgeving in België is er om de verkoop met verlies aan banden te leggen. Slechts in twee periodes mag er met verlies verkocht worden momenteel: in januari en in juli.
De vier weken voorafgaand aan de solden is er de sperperiode: een periode waar geen individuele kortingen geafficheerd mogen worden. Deze periode is er om een gelijk speelveld te creëren tussen ondernemers zodat iedereen op een zelfde moment aan de solden zou kunnen beginnen.
België is uniek in deze wetgeving: in andere Europese landen is er geen wet die het verbod op de verkoop met verlies regelt. Handelaars en ketens kunnen in die landen dus een volledig jaar door ongeremd korting geven én met verlies verkopen.
Vroeger was er geen koppelverkoop, kan deze terug afgeschaft worden: nee.
In 2005 besliste de Europese Unie dat de consumentenbescherming in gans Europa zoveel mogelijk gelijkgetrokken moest worden. De gehele Belgische sperperiode lag onder vuur en het verbod op koppelverkoop moest afgeschaft worden. De EU vaardigde daarvoor een nieuwe richtlijn uit, die in België omgezet werd in de Wet Marktpraktijken van 2010. Het grote verschil met de oude handelspraktijkenwet, is dat Europa ons land verplichtte om koppelverkoop toe te laten.
Ondanks de grote druk van Europa konden we de sper- én soldenwetgeving gelukkig tot op heden nog steeds behouden.
2. Wat als de soldenwetgeving afgeschaft wordt?
Stel dat de soldenwetgeving – en dus het verbod op de verkoop met verlies – afgeschaft wordt, wat dan?
In dit scenario zal de druk van nationale en internationale ketens blijven stijgen. Zij kunnen immers de prijzen zodanig naar beneden drukken op een manier dat dit voor veel zelfstandige modehandelaars niet meer leefbaar is. Ketens hebben immers verschillende vestigingen en kunnen per regio de prijzen zodanig laten zakken door met verlies te verkopen dat ze op die manier zelfstandige ondernemers uit de markt duwen. Het verlies halen ze op in een andere regio, iets wat wij als zelfstandige handelaars niet kunnen.
Nederland is daar het dichtste en beste voorbeeld van: sinds de afschaffing van het verbod op verkoop met verlies zijn heel wat zelfstandige handelaars er mee moeten stoppen. Nederlandse modehandelaars proberen al jaren tevergeefs om de soldenwetgeving zoals wij ze kennen terug in te voeren.
Net daarom zijn de sper- en soldenperiode zo belangrijk: ze leggen de verkoop met verlies aan banden. Op die manier is er voor het grootste stuk eerlijke concurrentie tussen alle spelers binnen de moderetail. Als dit afgeschaft wordt, dan volgen er het volledige jaar kortingen en kunnen ketens ongelimiteerd met verlies verkopen – met bovenstaand gevolg. Een afschaffing van de wetgeving moeten we dus ten allen tijde vermijden.
3. Verdeeldheid binnen de sector
Elk jaar komt de vraag rond de timing van de solden terug. Elk jaar zijn de meningen hierover sterk verdeeld bij modehandelaars: een groot deel van de sector is voor een verschuiving, een groot deel tegen. Bovendien is er geen eensgezindheid over een bepaalde nieuwe datum als er zou gekozen worden om te verschuiven (opschuiven met 1/2/3/4/… weken).
Onze enquêtes wijzen dan ook telkens uit dat de sector volledig verdeeld is: wel/niet verschuiving – datum van verschuiving.. Dit maakt het als sectororganisatie moeilijk om een standpunt in te nemen: sowieso zal een groot deel van de sector niet akkoord zijn met een wel/niet verschuiving en met de periode mocht een verschuiving er door komen.
We hebben het hier bovendien enkel over de winkels in Vlaanderen. De winkels in Wallonië, aangesloten bij UCM, hebben mogelijk nog een ander standpunt.
Wat met ketens, elektro en meubels?
De solden gelden ook voor ketenwinkels en voor de meubel- en elektrosector. Zowel de ketenwinkels als de meubel- en elektrosector zijn tegen een verschuiving.
4. Politiek – Belgisch
In 2020 kon Mode Unie (gesterkt met een online campagne waar COSH! aan meehielp) de solden verschuiven naar augustus omwille van de twee maanden sluiting. Toen was er immers een overgrote meerderheid voorstander van een verschuiving, 2.800 modewinkeliers tekenden toen onze enquête.
Op heden zijn de meningen binnen onze zelfstandige modesector sterk verdeeld. Bovendien gelden de solden ook voor ketens én ook voor de meubel- en elektrosector. De drie laatsten zijn tegen een verschuiving van de huidige soldenperiodes.
Politiek houdt uiteraard steeds rekening met alle actoren – in Vlaanderen én in Wallonië want dit is een federale bevoegdheid – en wanneer er een té grote verdeeldheid is, wat nu het geval is, dan wordt de situatie ofwel behouden ofwel wordt er toch een beslissing genomen.
Gezien de blijvende druk vanuit Europa voor het afschaffen van de sper- en de soldenperiode en het feit dat niet alle politieke beslissingmakers overtuigd zijn van het nut van de solden, zou dit kunnen leiden tot een afschaffing van de volledige soldenwetgeving. Een scenario die we ten allen tijde moeten vermijden.
5. Politiek – Europees
Kan de soldenwetgeving op Europees niveau geregeld worden: nee.
In het verleden en ook in 2020 hebben we sterk gelobbyd bij alle aangrenzende lidstaten én bij Europa zelf om een wetgeving rond het aan banden leggen van verkoop met verlies te bekomen. Individuele lidstaten kregen we niet mee in het stroomlijnen naar eenzelfde soldenperiode, elk heeft zijn eigen regeling of zoals in Nederland is er geen regeling. De politiek in de individuele lidstaten is niet bereid onze soldenwetgeving te volgen en/of hun soldenperiode aan te passen aan de onze, ondanks dat veel van hun zelfstandige ondernemers dit wel zouden willen.
Van Thierry Breton, EU commissaris interne markt, kregen we met betrekking tot het soldendossier dit antwoord. Hierin staat duidelijk beschreven dat de meeste lidstaten geen regeling hebben rond de verkoop met verlies en dat de EU hen vrij laat om dit zo in te vullen en niet van plan is om lidstaten een regelgeving hierrond op te leggen.
Dit dossier is afgesloten, het standpunt van de verschillende lidstaten en de EU zal niet veranderen.
6. De consument – én de retailer
Vraag is of de consument zal wachten tot het solden zijn als deze met bv. een maand verschoven worden. In augustus zijn veel mensen op reis en is er al een groot deel van het budget gespendeerd aan de vakantie en op reis. Zullen zij nog solden kopen, of kopen ze solden op hun vakantiebestemming? Zullen consumenten in februari nog solden kopen, zullen ze hun eindejaarspremie en ander budget niet al gespendeerd hebben?
Bijkomend worden de nieuwe collecties in februari en in augustus geleverd: is dit praktisch haalbaar? We willen misschien latere leveringen en bij Belgische merken zijn die misschien te bespreken, maar is dit ook zo bij internationale merken?
En niet onbelangrijk: zullen alle zelfstandige retailers zich aan de wetgeving houden en wachten met het geven van solden tot in augustus en februari? Of zal er een grote koppelverkoop georganiseerd worden in januari en juli omdat heel wat handelaars en ketens voelen dat de consument niet wil wachten? Zullen de ketens de koppelverkoop in januari en augustus niet gebruiken om toch al hun solden te geven in deze maanden?
De laatste jaren leerde onze enquête dat de koppelverkoop tijdens de sperperiode beperkt bleef, zal dit nu ook zo zijn? Want als juli en januari dan grote koppelverkoop maanden worden: wat is dan het verschil met solden? Dan horen we heel veel handelaars misschien aankaarten dat ‘de rest zich niet aan de nieuwe soldenperiode houdt maar al volop solden geeft via koppelverkoop’?
Wat met retailers in aangrenzende landen? Modehandelaars in Nederland en Frankrijk die grenzen aan België zullen hun prijzenpolitiek aanpassen aan onze soldenwetgeving. Indien we de solden opschuiven zullen zij de solden in januari en juli laten vallen, wat een zwaar concurrentienadeel zal zijn voor modehandelaars in de grensstreek.
7. Het klimaat
En last but not least: het weer valt niet meer te voorspellen. We hebben twee natte zomermaanden gehad, vorig jaar hadden we een schitterende zomer. Soms is er een lange nazomer twee jaar op rij, daarna weer niet. Soms is het een strenge winter, andere jaren niet. Soms is het een fantastische lente, dit jaar bleef die maanden uit..
Telkens als het weer ‘de klassieke seizoenen’ niet volgt, komt de vraag naar een soldenverschuiving terug. Volgt het weer het seizoen wel, dan komt de vraag niet naar boven.
8. Conclusie
Met bovenstaande grote brok informatie willen we aantonen: er zijn veel meningen, veel partijen, heel wat euvels en mogelijk grote consequenties.
Omdat het belangrijk is om een geïnformeerd standpunt in te nemen en iedereen de kans te geven vragen te stellen, organiseren Mode Unie en UNIZO in december een grote bevraging rond de soldentiming. Een standpunt innemen als de emoties hoog oplaaien is immers nooit een goed idee, alle facetten van dit dossier moeten bekeken worden.
Als we hier eenstemmigheid in kunnen vinden, dan nemen we dit dossier verder op, polsen we bij de andere betrokken organisaties en kijken we of er politiek een draagvlak is. Opnieuw: we moeten ten allen tijde vermijden dat de wetgeving afgeschaft wordt.
Heb je na het doornemen van bovenstaande nog vragen, contacteer Isolde dan persoonlijk via isolde.delanghe@modeunie.be.
Groeten,
Het Mode Unie team
Isolde, Sarah en Chiel
ps: Er wordt achter de schermen aan een enqûete gewerkt, om opnieuw te meten hoe de sector hier tegenoverstaat. COSH! zal de enquête mee verspreiden onder haar leden.
