Noodkreet van duurzame ondernemers: ​“Laat inflatie verduurzaming niet de das omdoen”

De infla­tie­cij­fers en toren­ho­ge ener­gie­prij­zen rij­zen de pan uit. Zo bedroeg de infla­tie in Bel­gië in augus­tus 10,5% vol­gens Euro­stat. De slacht­of­fers? Niet alleen de Bel­gi­sche con­su­ment die voor­zich­tig de vin­ger op de knip houdt, ook de duur­za­me onder­ne­mer trekt aan het kort­ste eind. Ter­wijl de maat­schap­pij duur­za­me bedrij­ven steeds meer nodig heeft om de con­ti­nu­ï­teit van onze pla­neet te garanderen. 

De duur­za­me retailsce­ne van zowel zero-was­te voe­ding als eco­lo­gi­sche kle­dij heeft van­we­ge de keu­ze voor loka­le pro­duc­tie, het beta­len van eer­lij­ke lonen en het gebrui­ken van duur­za­me­re mate­ri­a­len sowie­so al te maken met hoge­re kos­ten. Nu komen de stij­gen­de ener­gie­prij­zen daar nog eens boven­op. Het gevolg? Voor hen die al wor­ste­len, wordt het steeds moei­lij­ker om een ren­da­bel bedrijf in stand te houden. 

Boven­dien, waar ligt de balans tus­sen de bereid­heid van de con­su­ment om meer te beta­len voor duur­za­me­re keu­zes en zijn dalen­de koop­kracht? Moei­lijk te zeg­gen. Al ligt het voor de hand dat hij nog meer zal wik­ken en wegen.

Vol­gens een onder­zoek van ABN Amro uit 2018, is men in Neder­land bereid om tot 12% meer te beta­len voor duur­za­me pro­duc­ten t.o.v. niet-duur­za­me pro­duc­ten. Of ze dat­zelf­de bedrag extra wil­len beta­len boven­op de alge­me­ne kost­prijs­stij­ging is nog de vraag. 

Rondetafel duurzame ondernemers

Die onheil­spel­len­de cri­sis liet COSH! niet onbe­roerd. Het duur­za­me mode­plat­form dat con­su­men­ten de weg naar loka­le duur­za­me win­kels wijst, trom­mel­de haar aan­ge­slo­ten onder­ne­mers op om te pei­len naar de gemoe­de­ren. En om elkaar met posi­tie­ve ver­ha­len een hart onder de riem te steken.

Op 6 sep­tem­ber deden ver­schil­len­de win­ke­liers dan ook open­har­tig hun ver­haal. Maya Van Treeck van de Groe­ne Stads­hut in Ant­wer­pen, die eco­lo­gi­sche work­shops orga­ni­seert en voor­heen ook een win­kel uit­baat­te in haar work­shop­ruim­te, ver­tel­de dat haar onder­ne­ming onder druk staat: ​“Als ik me moet rich­ten op winst beha­len, is de fun er voor mij van­af, ik moet mijn cre­a­ti­vi­teit kun­nen uiten.” 

Niki de Schry­ver, de oprich­ter en CEO van COSH! kan zich vin­den in het ver­haal van Maya. Ze voelt dat de span­nin­gen onder de aan­ge­slo­ten win­kels bij COSH! stij­gen naar­ge­lang de stij­gen­de infla­tie. ​“Onder­ne­men is ang­sten over­win­nen. Maar wat als de angst voor de ener­gie­cri­sis te groot is?”

Niet alle bezorgd­he­den in duur­za­me retail zijn te wij­ten aan de hui­di­ge cri­sis. Ook de coron­a­pan­de­mie zit nog vers in het geheu­gen, waar­door win­ke­len in de fysie­ke win­kel­stra­ten een tijd qua­si onmo­ge­lijk was. Deze twee­de klap maakt het des te moei­lij­ker voor onder­ne­mers om hun geloof in een duur­za­me toe­komst vast te houden.

Zero-waste boodschappen

Ook ver­pak­kings­vrije super­mark­ten mer­ken dat con­su­men­ten terug­plooi­en op regu­lie­re super­mark­ten nu de prij­zen stij­gen. Zo ook Alexia Cop­pens, oprich­ter van OHNE, coö­pe­ra­tie­ve van ver­pak­kings­vrije win­kels. ​“Nu men na de zwa­re lock­downs weer bui­ten mag, is duur­zaam gepro­du­ceer­de en (niet-)verpakte voe­ding bin­nens­huis geen pri­o­ri­teit meer voor gezin­nen die bud­get­tai­re keu­zes moe­ten maken”, ver­telt ze.

Ben­ja­min Ver­meir, eige­naar van zero-was­te shop Robuust in Ant­wer­pen, merkt dezelf­de ont­wik­ke­ling op. ​“De prijs­stij­ging van de ener­gie is voor ons momen­teel nog te over­zien omdat we in ons win­kel­pand niet veel ver­brui­ken. Daar­en­te­gen is het voor ons áltijd een uit­da­ging om het bedrijf finan­ci­eel duur­zaam te maken en lonen uit te kun­nen betalen.”

Alexia Cop­pens van OHNE geeft aan dat ze graag een btw-ver­la­ging ziet op onbe­werk­te voe­dings­pro­duc­ten. ​“Sterk bewerk­te voe­ding is veel goed­ko­per per kilo­ca­lo­rie maar vaak wel een pak onge­zon­der. Zo wor­den we gesti­mu­leerd om onge­zon­de keu­zes te maken. Groen­ten en fruit bij­voor­beeld in btw ver­la­gen. En nog beter, bio­lo­gi­sche pro­duc­ten in btw ver­la­gen zou posi­tie­ve effec­ten heb­ben op de volks­ge­zond­heid. Ver­pak­kings­vrije win­kels ver­ko­pen in hoofd­zaak wei­nig bewerk­te, gezon­de pro­duc­ten.” Alexia Cop­pens van OHNE.

Kostenstijging in supply chain van modemerken

Johan­na Adriaens, oprich­ter van luxe mode­merk Ida&Volta uit Gent heeft de prij­zen van haar kle­ding nog niet ver­hoogd. Dat ondanks haar ener­gie­kos­ten ver­vijf­dub­beld zijn en de prij­zen van de stof­fen die ze gebruikt, waar­on­der Bel­gisch lin­nen, de hoog­te in schieten.

Toch merkt ook zij dat het koop­ge­drag van haar klan­ten ver­an­derd is. Johan­na: ​“Steeds min­der klan­ten kopen Ida&Volta-kleding recht­streeks bij ons.” Win­kels blij­ven wél Ida&Volta inko­pen: ​“retail heeft de kracht om loka­le mer­ken te onder­steu­nen.” Zegt Johanna. 

Johan­na ziet haar cli­ën­teel geluk­kig nog niet afdrup­pe­len. ​“Onze doel­groep heeft gro­ten­deels nog steeds de vrij­heid om te kie­zen voor kwa­li­teit en duur­za­me, loka­le producten.” 

Ook mio­koo-foun­der Kath­leen Peers, die her­bruik­ba­re men­stru­a­tie­lin­ge­rie maakt, ziet een toe­na­me in pro­duc­tie- , ver­pak­kings- en ver­wer­kings­kos­ten. ​“In onze sec­tor blijft het heel belang­rijk om opti­maal en kos­ten-effi­ci­ënt geor­ga­ni­seerd te zijn.” De komen­de maan­den bekijkt ze hoe dit bij mio­koo nóg beter kan.

Geld besparen met duurzame aankopen

Veel men­sen asso­ci­ë­ren de term ​‘duur­zaam’ met ​‘duur’. Al klopt dat in de prak­tijk niet altijd. Je doet bij­voor­beeld veel lan­ger met de pro­duc­ten, her­stelt ze of her­vult ze. Of het nu om kle­ding, cos­me­ti­ca of voe­ding in bulk gaat.

Onder­neem­ster Anne Dra­ke bespaar­de dank­zij haar eco­lo­gi­sche leef­stijl €5000 met haar gezin van vijf in een jaar. Ze schreef onder­tus­sen twee duur­za­me life­sty­le­boe­ken, heeft een web­shop en geeft work­shops om o.a. zero-was­te schoon­maak­mid­de­len en cos­me­ti­ca te maken. ​“De ingre­di­ën­ten om deze pro­duc­ten zelf te maken zijn zeer goed­koop.” Zegt Anne. Je kan er dus je voor­deel mee doen. Ont­dek hier meer eco­lo­gi­sche én geld­be­spa­ren­de tips.

Kath­leen Peers van Mio­koo gelooft dat de kracht ligt in con­su­min­de­ren. ​“Door slim te inves­te­ren in een men­stru­a­tie­on­der­broek hoef je geen weg­werp­pro­duc­ten meer te kopen en geef je op ter­mijn min­der geld uit.” Om lang met zo’n pro­duct te kun­nen doen, moet het wel gemaakt zijn om lang mee te gaan. ​“Kwa­li­teit gaat de wereld red­den”, zegt Kathleen.