Een leefbaar loon voor werknemers in de toeleveringsketen
Primark weigerde het verlengde Bangladesh akkoord te ondertekenen tot 1 dag voor het uitzenden van zijn duurzame persbericht (15 september 2021). Dit akkoord houdt merken verantwoordelijk voor de veiligheid in hun toeleveringsketen. Daarom wordt onder andere de elektriciteit in fabrieken regelmatig gecontroleerd om fabrieksbranden te voorkomen. Het Bangladesh akkoord kwam oorspronkelijk tot stand na de Rana Plaza ramp in 2014. Tijdens die ramp overleden veel fabrieksmedewerkers omdat er een fabriekspand instortte terwijl er mensen aan het werk waren.
Daarnaast heeft Primark een eigen code of conduct en een Modern Slavery Statement waarin eisen worden gesteld aan de werkomstandigheden. Bij COSH! vragen we ons echter af hoe ze de omstandigheden in fabrieken controleren, aangezien ze momenteel (laatst gemeten in mei 2021) met 928 fabrieken werken, verspreid over 28 landen. Primark stelt via zijn fabrieken meer dan 1 miljoen mensen te werk. Hoe zij voor hun werknemers in de gehele toelveringsketen zorgden tijdens de COVID-lockdowns was abominable rapporteert Clean Clothes Campaign. Lees hier of de Belgische retailketens het beter deden.
Wat is het prijskaartje van deze duurzame beloftes?
Aan duurzaamheid hangt in veel gevallen een hoger prijskaartje. Toch zegt Primark dat het zijn betaalbare prijzen niet zal wijzigen. Hierbij stellen we ons de vraag, hoe kan Primark leefbare lonen uitbetalen zonder die door te reken aan de consument?
“Duurzamer maar even goedkoop? Heeft Primark dan jarenlang een te grote marge genomen op de kap van de arbeiders in hun productieketen?” COSH!
Duurzamere materialen
Eén van Primarks doelen is om alle producten te produceren van gerecyclede of duurzamere materialen binnen tien jaar. Op dit moment is 25% van alle verkochte items gemaakt van zulke materialen.Om deze ambitieuze doelstelling waar te maken, zette de retailketen als eerste doel om alle basic t‑shirts voor heren, dames en kinderen voor de volgende lentecollectie te produceren van ‘duurzaam geproduceerd katoen’. Daarmee bedoelen ze bij Primark enkel dat er minder chemicaliën aan te pas komen bij de productie van het katoen.
Wat ziet Primark als duurzaam katoen?
Het ‘duurzame katoenprogramma’ dat Primark hanteert, heeft de modeketen zelf opgesteld en biedt geen enkele garantie voor de daadwerkelijke duurzaamheid van het katoen. Het programma werd in 2013 opgezet om kleinschalige katoenboeren te trainen om ‘milieuvriendelijker’ katoen te telen en hun inkomen te verhogen. Volgens Primark hebben boeren in India hun gebruik van chemische pesticiden gemiddeld verminderd met 40%, hun gebruik van chemische meststoffen met 25% en hun watergebruik met 10%. Het langetermijndoel van dit project is dat al hun katoen in de toekomst van volledig traceerbare en duurzame bronnen komt.
Als Primark zich echt zou inspannen om duurzamere materialen te gebruiken, zou de gigant kiezen voor (GOTS) gecertificeerd biokatoen, maar daarover is niets te lezen op hun website. De modegigant spreekt enkel over het gebruiken van ‘minder chemicaliën’, zonder specifieke cijfers te gebruiken. Het Sustainable Cotton Programme van Primark geeft ons daarom greenwashing vibes! Het is ongeoorloofd dat de modegigant de term ‘duurzaam’ gebruikt. Terwijl kleine duurzame merken al jaren op écht traceerbare biokatoen inzetten die met 0% chemicaliën en slechts een derde van het blauw-waterverbruik geproduceerd wordt.
Gerecycled polyester
Gerecycled polyester is een materiaal dat foutief gepromoot wordt als duurzaam alternatief in de mode industrie. Ook Primark is fan van dit materiaal. Gerecycled polyester is alleen niet zo milieuvriendelijk als het klinkt…
Zo komen er microplastics vrij bij het wassen en dragen van polyester en zelfs nog meer bij de gerecyclede variant door de korte lengte van de textielvezels.
En wanneer je het synthetische materiaal mengt met een natuurlijk materiaal zoals katoen is het onmogelijk om het na gebruik weer te recyclen. Het mengsel van gerecycled polyester en katoen komt helaas veel voor in de truien van het merk. Bij COSH! pleiten we voor monomaterialen omdat het textiel na gebruik dan gemakkelijker kan worden gerecycled.
Een andere vraag die bij ons opborrelt, is hoe ze gerecyclede materialen tegen lage prijzen kunnen aanbieden, gerecycled polyester is namelijk duurder dan ‘nieuw’ polyester. Zal deze overstap gevolgen hebben voor de lonen van fabrieksmedewerkers als Primark zijn prijzen evenredig houdt?
CO2 uitstoot halveren
Naast veranderingen in het productieproces, belooft Primark ook een halvering van de CO2-uitstoot in zijn eigen activiteiten en die van de toeleveringsketen.
Daarnaast wil Primark al het plastic voor eenmalig gebruik elimineren. Dat doel kunnen we bij COSH! enkel toejuichen. Maar het verschepen en verkopen van kleding vereist zoveel plastic dat we ons afvragen of het doel wel haalbaar is en een verbetering teweegbrengt. Primark maakt namelijk niet bekend welk materiaal het plastic zal vervangen.Als het plastic bijvoorbeeld zou worden vervangen door bioplastics, zou dat niet direct een groot verschil maken. Bioplastics blijken niet zo goed biologisch afbreekbaar te zijn als verwacht, je kunt ze daarom ook niet weggooien bij het GFT-afval. Ook zouden we graag zien dat de winkelketen afstapt van plastic stoffen in de kleding zélf. Bij het wassen van polyester stoffen komen bijvoorbeeld microplastics terecht in de waterstroom, een sluipmoordenaar dus. Biologisch afbreekbare stoffen zouden een milieuvriendelijkere optie zijn.
Naast veranderingen in de productieproces, verbindt Primark er zich er ook aan om de CO2-uitstoot van hun eigen activiteiten en die van de toeleveringsketen te halveren.
Recyclen van kledingstukken
Als tweede punt belooft Primark aanpassingen door te voeren in zijn ontwerpproces om ervoor te zorgen dat de kleding aan het einde van de levenscyclus kan worden gerecycled. Dat doet de keten in samenwerking met WRAP, een Britse organisatie die zich inzet om meer circulariteit in de mode-industrie te brengen. Welke aanpassingen het merk precies zal doen, is echter niet duidelijk.
Bij COSH! vragen we ons vooral af of Primark ook iets zal veranderen aan zijn hoge productietempo. De keten produceert jaarlijks een gigantische hoeveelheid kleding, wat een enorme impact heeft op onze planeet. Als Primark zich geloofwaardig wil profileren als een duurzame speler, zullen ze minder kleding moeten produceren en de kwaliteit van de producten moeten verhogen. Ook zouden ze moeten kiezen voor mono-materialen zodat hun kleding gemakkelijker te recyclen wordt. Dit is realistisch gezien echter onmogelijk zonder de prijzen van hun producten te verhogen.
Als tweede punt belooft Primark ook aanpassingen door te voeren in zijn ontwerpproces om ervoor te zorgen dat kleding aan het einde van de levensduur kan worden gerecycled. Dit doet de keten in samenwerking met WRAP, een Britse organisatie die zich inzet om meer circulariteit in de mode-industrie te brengen. Welke aanpassingen het merk precies plant, is echter niet duidelijk.
Bij COSH! vragen we ons vooral af of Primark ook iets zal veranderen aan hun hoge productietempo. De keten produceert jaarlijks een gigantische hoeveelheid kleding, wat een enorme impact heeft op onze planeet. Als Primark zich geloofwaardig wil profileren als een duurzame speler zullen ze minder kleding moeten produceren en de kwaliteit van hun producten moeten verhogen. Ook zouden ze moeten kiezen voor mono-materialen zodat hun kleding gemakkelijker te recycleren wordt. Dit is realistisch gezien echter niet mogelijk zonder de prijzen van hun producten omhoog te laten gaan.
“Het fast fashion businessmodel moet op de schop. Enkele kleine marketingstunts en events zullen het massavolume en de mensonwaardige werkomstandigheden niet oplossen.” Niki de Schryver, COSH!
De doelstellingen en beloftes van Primark klinken veelbelovend, maar zijn helaas weinig concreet. De retailketen communiceert groots over duurzaamheid maar bij COSH! missen we de nodige transparantie en concrete cijfers die hun plannen staven. Laat je als consument dus zeker niet bedotten door grote ketens die beweren duurzaam te zijn, want er is nog een lange weg te gaan.
Wil je duurzame en ethische mode ontdekken bij jou in de buurt? Neem dan een kijkje in onze shoppinggids!
